Censuur! Persmuseum IISG

1800-1900: Op de barricaden tegen censuur
Ingeplakte prent 'Vrij van Zegel'
Ingeplakte prent 'Vrij van Zegel', uit de Purmerender Courant na afschaffing van het Dagbladzegel, 1869.
Afschaffing van het Dagbladzegel
Het negentiende-eeuwse 'Dagbladzegel' stamt uit de jaren dat Nederland onderdeel van het Franse keizerrijk is (1810-1813). De belasting op papierformaat, want dat is het dagbladzegel in essentie, geldt voor het drukken van kranten, andere "nieuwspapieren", aanplakbiljetten en dergelijke. De stempels op kranten uit die periode geven aan dat het dagbladzegel betaald is. Naast het dagbladzegel dienen courantiers in de loop van de negentiende eeuw ook zegelrecht op advertenties te betalen. Al met al maken deze fiscale maatregelen dat kranten erg duur zijn, wil de courantier zijn kosten eruit halen. Een manier om het dagbladzegel te ontduiken is de 'lilliputterpers', veelal oppositionele periodiekjes op zeer klein formaat, waardoor ze vrijgesteld zijn van het dagbladzegel. Hier maakt de overheid in 1845 een eind aan door álle formaten te belasten.
Vanaf circa 1850 klinken de protesten tegen het dagbladzegel steeds luider. Deze protesten en gericht lobbywerk leiden er uiteindelijk toe dat de overheid het dagbladzegel per 1 juli 1869 afschaft. Dit besluit wordt met gejuich begroet. Eindelijk kan de krant zich als volwaardig medium ontwikkelen.
Signatuur:
PM 3966
top