Censuur! Persmuseum IISG

1800-1900: Op de barricaden tegen censuur
De Roode Duivel, 21 augustus 1893
De Roode Duivel, 21 augustus
1893
, nr. 4: ontwerp voor een Gorilla Standbeeld.
Koning Gorilla
In februari 1887 verschijnt in Den Haag de brochure Uit het leven van Koning Gorilla. Het betreft een anoniem smaadschrift tegen koning Willem III, waarvan pas later duidelijk wordt dat de schrijver redacteur van het socialistische Recht voor Allen en Multatulibewonderaar, Sicco Roorda van Eysinga is. Het schotschrift verschijnt aan de vooravond van de zeventigste verjaardag van de vorst. In de daarop volgende weken worden tienduizenden exemplaren van het boekwerk verkocht. Voor- en tegenstanders van het boekje mengen zich in de discussie en menigten proberen bij diverse boekwinkels verspreiding van Uit het leven van Koning Gorilla tegen te gaan. In de brochure wordt gerept over het 'misdadig leven' en de 'bedorven aard van het geslacht' van de koning die verder wordt neergezet als een 'sadistisch monster' dat geen enkele consideratie heeft met zijn volk.
Een nieuwe aanval op het koningshuis verschijnt in 1893 in het 'humoristisch-satiriek' socialistisch weekblad De Roode Duivel. Uitgever, redacteur en tekenaar L.M. Hermans plaatst een tekening voor een ontwerpstandbeeld voor Koning Gorilla ter herdenking van het overlijden van Koning Willem III drie jaar eerder. De woest uitziende gorilla met kroon heeft een kruik jenever in de ene hand en een maagd in de andere. Wegens andere stukken over het koningshuis wordt Hermans eind 19e eeuw verschillende malen tot gevangenisstraffen veroordeeld.
Signatuur: IISG
BG C4/609
top