1800-1900: Op de barricaden tegen censuur
Makhzor im tefiloh zokhoh leyomin hanoyrim ulekhol yemoys hashonoh = Gedenkboek met vrome gebeden voor de Hoge Feestdagen en voor iedere dag, volgens de ritus van "leven en studeren" met een nieuwe en verklarende uitleg: Hebreeuwse gebeden met anarchistische verklaringen in het Jiddisch, zoals op p. 59: "Er bestaat geen God en geen schepping".
(1903)
Jiddische gebedenboekjes, 1888-1905
Deze boekjes zijn afkomstig uit de vroege Joods socialistische en anarchistische beweging in Europa. De zeer kleine brochures in zakformaat worden als pseudo-gebedenboekjes gebruikt door joodse anarchisten en Talmoedstudenten. Het formaat van deze boekjes is mede gekozen, omdat er veel tegelijk over de Russische grens gesmokkeld kunnen worden, vaak in de wijde broeken en overjassen van Talmoedstudenten, die vanwege hun religieuze kostuum minder scherp gecontroleerd worden. De titel en het omslag camoufleren de tekst, waarin het joodse paasfeest, gewijd aan de herdenking van de uittocht uit Egypte, gebruikt wordt om aan te tonen dat Joodse arbeiders nu slaven zijn van het kapitalisme. De anarchisten gaan nog een stapje verder door met de gebeden aan te tonen dat er geen God bestaat. Alle religies (dus ook de joodse) zijn volgens hen uitgevonden om armen te onderdrukken en zoet te houden.
Meer informatie over de Jiddische collectie van het IISG.
Deze boekjes zijn afkomstig uit de vroege Joods socialistische en anarchistische beweging in Europa. De zeer kleine brochures in zakformaat worden als pseudo-gebedenboekjes gebruikt door joodse anarchisten en Talmoedstudenten. Het formaat van deze boekjes is mede gekozen, omdat er veel tegelijk over de Russische grens gesmokkeld kunnen worden, vaak in de wijde broeken en overjassen van Talmoedstudenten, die vanwege hun religieuze kostuum minder scherp gecontroleerd worden. De titel en het omslag camoufleren de tekst, waarin het joodse paasfeest, gewijd aan de herdenking van de uittocht uit Egypte, gebruikt wordt om aan te tonen dat Joodse arbeiders nu slaven zijn van het kapitalisme. De anarchisten gaan nog een stapje verder door met de gebeden aan te tonen dat er geen God bestaat. Alle religies (dus ook de joodse) zijn volgens hen uitgevonden om armen te onderdrukken en zoet te houden.
Meer informatie over de Jiddische collectie van het IISG.
Signatuur: IISG
Bro 3239/4