Barcelona, 1893-1897

In 1893 begon in Barcelona een reeks bomaanslagen die tot in de volgende eeuw zou voortduren. Paulino Pallás Latorre (1862-1893), een Catalaans-Argentijnse anarchist, deed in september de aftrap met een aanslag op generaal Martìnez de Campos tijdens een militaire parade. De bom doodde niet de generaal, maar wel zijn paard. De dader werd gegrepen en voorspelde vlak voor zijn executie: 'De wraak zal verschrikkelijk zijn!' Op 7 november van dat zelfde jaar kreeg hij gelijk. Een bom in theater Liceu, tijdens de opera 'Wilhelm Tell' van Rossini, bracht twintig doden en nog veel meer gewonden. Dit was het werk van Santiago Salvador Franch (1862-1894), verkoper van gesmokkelde sterkedrank. Veel anarchisten werden gearresteerd, anarchistische kranten mochten niet meer verschijnen, de staat van beleg werd afgekondigd. Franch zelf werd pas na twee maanden opgepakt en terechtgesteld. Hij had geen spijt.

Op 7 juni 1896 explodeerde een bom tijdens het Corpus Christi festival in Cambios Nuevos. Er waren zes doden en 45 gewonden. De reactie van de regering veroorzaakte zo mogelijk nog meer ophef dan deze bomaanslag zelf. Honderden anarchisten, zowel Catalaanse als Franse, werden gevangen gezet in Montjuich en daar gemarteld. Uiteindelijk werden vijf anarchisten terechtgesteld, allen waren vrijwel zeker onschuldig. Verantwoordelijk voor de martelingen was premier Antonio Cánovas del Castillo. De linkse beweging voerde campagne tegen de 'Inquisitie van Montjuich'. De geschriften van een ooggetuige, de Cubaanse Catalaan Fernando Tarrida del Marmól, maakten wereldwijd grote indruk. Ook op de Italiaanse anarchist Michele Angiolillo (1871-1897). Hij reisde op een vals paspoort naar Spanje, waar hij op 8 augustus 1897 de premier aantrof in de thermale badinrichting van Mondragon. Toen zijn dodelijke schot weerklonk, kwam de vrouw van de premier aangesneld, waarop Angiolillo gezegd zou hebben: 'Pardon mevrouw, ik heb respect voor u als dame, maar ik betreur het dat u de echtgenote van deze man was.' Angiolillo werd op 20 augustus 1897 opgehangen.

Periodieken

L'Agitazione. Ancona/Roma 1897-1906 - IISG signatuur Microfilm 2785
La Anarquia. Madrid 1880-1893 - IISG signatuur Microfilm 603
L'Avvenire sociale : periodico settimanale socialista-anarchico. Messina 1896-1905 - IISG signatuur Microfilm 2797
La Campana / Luis Bonafoux, Paris 1898 - IISG signatuur Microfiche 3091
Caserio. Buenos Aires 1896 - IISG signatuur Microfiche 446
Ciencia social : revista de sociologia, artes y letras. Barcelona 1895-1896 - IISG signatuur Microfilm 655
La Controversia : periódico de estudios sociales. Valencia 1893 - IISG signatuur Microfilm 611
El Corsario : órgano de la Federación Coruñesa. 1891-1896 - IISG signatuur Microfilm 2639
El Despertar : periodico anarquista. New York 1891-1902 - IISG signatuur Microfilm 5055-5056
El Eco de Ravachol. Periódico anarquista. Sabadell 1893 - IISG signatuur Microfilm 647
El Esclavo. Tampa (Flo) 1894-1897 - IISG signatuur Microfilm 2342
La Espana inquisitorial. Buenos Aires 1897 - IISG signatuur Microfiche 558
Germinal : periodico anarquista. Buenos Aires 1897-1898 - IISG signatuur Microfilm 5128
La Idea libre : revista sociologica. Madrid 1894-1899 - IISG signatuur ZF 27079 + Microfilm 614-615
Liberty : the pioneer organ of anarchism. Boston 1881-1908 - IISG signatuur Microfilm 1110-1113
El Oprimido : periódico comunista-anarquisco con suppl. La inquisición en España (Microfiche 650). Buenos Aires 1894-1897 - IISG signatuur Microfiche 866
El Perseguido. Buenos Aires 1890-1897 - IISG signatuur Microfilm 498
El Porvenir Anarquista. Barcelona 1891 - IISG signatuur Microfiche 2795
El Porvenir Social. Barcelona 1894-1896 - IISG signatuur Microfilm 657
El Productor : periodico anarquista. 1887-1893 - IISG signatuur Microfilm 639-640 A
El Rebelde : periódico comunista anárquico. Zaragoza 1893 - IISG signatuur Microfilm 638
La Revancha : periódico comunista-anárquico. Reus 1893 - IISG signatuur Microfilm 650
La Revista blanca : publicacion quincenal de sociologia, ciencia y arte. Madrid, Barcelona 1898-1905 - IISG signatuur Microfilm 1610-1625
Tierra y libertad : quincenario anárquicocomunista. Barcelona 1888-1889 - IISG signatuur Microfilm 624
La Tramontana : periodich pólitich vermell. Barcelona 1890-1895 - IISG signatuur Microfilm 2709

Archief

Max Nettlau inv.nr. 2893 Brief van moeder Angiolillo aan haar zoon, 1897.
Max Nettlau inv.nr. 3150 Verklaringen omtrent de ontvangst van geld door vermeende anarchisten te Montjuich, 1897.

Geraadpleegd

La barbarie gubernamental en España. [Pref. de R.M. (R. Mella) y J.P. (J. Prat)] (Brooklin 1897) - IISG signatuur An 75/55
Les inquisiteurs d'Espagne, Montjuich, Cuba, Philippines / Tarrida del Marmol, Fernando (Paris 1897) - IISG signatuur An 74/7
Revival of the inquisition. Details of the tortures inflicted on Spanish political prisoners. Written by M. Nettlau. (1897) - IISG signatuur Bro Sp 665/50
De schanddaden te Montjuich : de gruwelen der Spaansche Inquisitie tijdens het proces van Montjuich (Dordrecht 1900) - IISG signatuur Sp 865/85
La sangre de Santa Águeda : Angiolillo, Betances y Cánovas / Frank Fernández (Miami 1994) - IISG signatuur 2001/5525