Over het project
Deze website bevat (verwijzingen naar) biografische gegevens over circa 4.000 Nederlandse ondernemers en omvat de volgende informatie:
- Naam
- Geboortejaar en sterfjaar
- Plaats waar de ondernemer voornamelijk actief is of was
- Beroepsomschrijving van de ondernemer en naam of omschrijving van de type onderneming waarin de ondernemer actief is of was
- Aanduiding van de economische sector of sectoren waarin de ondernemer actief is of was op basis van de SBI-code 1993. De SBI (Standaard Bedrijfsindeling) is een systematische indeling van economische activiteiten, die door het CBS wordt gehanteerd.
http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/methoden/classificaties/overzicht/sbi/default.htm - Eén of meer verwijzingen naar biografische gegevens over een ondernemer. Dat kan een titel zijn van een gepubliceerde (auto-)biografie en/of een artikel en/of een lemma in een biografisch woordenboek. In bepaalde gevallen zijn de biografische gegevens aan deze website toegevoegd. Dat is het geval voor ondernemers die geportretteerd zijn in H.P. van den Aardweg (red.) Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld: Nederlanders en hun werk (Amsterdam 1938) en ondernemers van wie necrologieën zijn opgenomen in het Economisch- en Sociaal-Historisch Jaarboek van het NEHA. Ondernemers waarvan biografische gegevens ook of uitsluitend via de website te raadplegen zijn, hebben een website-link (zie hieronder: Biografische portretten on line). De website bevat zowel 'complete' als 'incomplete' biografieën van zowel nog steeds actieve, rustende of reeds overleden ondernemers.
Definitie en Selectie
Bij de selectie van de biografische portretten is ernaar gestreefd vooral die portretten op te nemen die (qua omvang en inhoud) een zo compleet mogelijk beeld geven van het leven en het werk van de geportretteerde ondernemer. Om die reden zijn overzichten met zeer summiere beschrijvingen zoals die te vinden zijn in de diverse uitgaven van Who is Who en Wie is Wie buiten beschouwing gelaten.
Het begrip Nederlandse ondernemer is ruim geïnterpreteerd: de ondernemer is de persoon die (mede-)eigenaar is en/of de leiding heeft, over een in hoofdzaak met private middelen gefinancierde onderneming en verantwoordelijkheid draagt voor het strategisch beleid van die onderneming. Iemand kan volledig eigenaar of mede-eigenaar zijn. Ook kan de ondernemer een directeur-manager zijn, die geen eigenaar of mede-eigenaar is. Feitelijk gaat het dus om twee hoofdcategorieën: de eigenaar-directeur (ondernemer die voor eigen rekening werkt) en de manager-directeur (ondernemer in loondienst).
Onder Nederlandse ondernemers worden verstaan ondernemers met de Nederlandse nationaliteit die in Nederland of zijn overzeese gebiedsdelen actief (zijn geweest), Nederlandse ondernemers die in het buitenland werkzaam zijn (geweest) ook indien zij daarbij de eigen nationaliteit verruilden voor die van hun nieuwe vaderland en buitenlandse ondernemers die in Nederland of zijn overzeese gebiedsdelen actief waren en van wie het merendeel zich liet naturaliseren.
Het overzicht heeft hoofdzakelijk betrekking op de moderne tijd (negentiende en twintigste eeuw) maar omvat ook biografische portretten van ondernemers uit de vroeg-moderne tijd.
De biografische gegevens in de website zijn ontleend aan:
Biografieën en autobiografieën in monografie- of artikelvorm
Hierbij gaat het zowel om biografieën over ondernemers als om autobiografieën van ondernemers al of niet met assistentie van derden (journalisten of historici) en om biografische portretten opgenomen in historische tijdschriften. In beide gevallen is de selectie gebaseerd op:
A. Kramer, Bibliografie voor de Bedrijfsgeschiedenis (Rotterdam 1993).
M. van Baarsel, Supplement op de bibliografie bedrijfsgeschiedenis 1993 (Rotterdam 1999).
De collectie van de Economisch-Historische Bibliotheek (NEHA) te Amsterdam.
Biografische portretten in biografische woordenboeken
Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt in nationale biografische woordenboeken en lokale en regionale woordenboeken.
In de website zijn ondernemers opgenomen waarvan biografische portretten zijn verschenen in:
Landelijke woordenboeken
De biografische portretten verschenen in de gedrukte versies van het Biografisch Woordenboek van Nederland (deel I (1979), deel II (1985), deel III (1989), deel IV (1994), deel V (2001) zijn ook op elektronische wijze raadpleegbaar[1]. De teksten van de biografieën op de internet-site zijn identiek aan die in boekvorm. Aan de elektronische versie zijn afbeeldingen van de geportretteerden toegevoegd. Op dit moment wordt gewerkt aan levensbeschrijvingen die een plaats zullen krijgen in deel 6 van het BWN. Deze nieuwe biografieën kunnen nu reeds worden geraadpleegd.
Zie http://www.inghist.nl/rgp/werkbest/bwn/welkom.htm
Regionale en lokale biografische woordenboeken
Noord Brabant
J. van Oudheusden (e.a. red.) Brabantse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Noordbrabanders. Deel 1 (Amsterdam 1992).
J. van Oudheusden (e.a. red.) Brabantse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Noordbrabanders. Deel 2 (Amsterdam/Meppel 1994).
J. van Oudheusden (e.a. red.) Brabantse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Noordbrabanders. Deel 3 (Amsterdam/Meppel 1995).
J. van Oudheusden (e.a. red.) Brabantse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Noordbrabanders. Deel 4 (Amsterdam/Meppel 1996).
P. Timmermans (e.a. red.) Brabantse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Noordbrabanders. Deel 5 (Heeswijk 1999).
Drente
P. Brood en W. Foorthuis (red.), Drentse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Drenten. Deel 1 (Meppel/Amsterdam 1989).
J. Bos en W. Foorthuis, Drentse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Drenten. Deel 2 (Meppel/Amsterdam 1990).
J. Bos en W. Foorthuis, Drentse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Drenten. Deel 3 (Meppel/Amsterdam 1991).
J. Bos en W. Foorthuis, Drentse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Drenten. Deel 4 (Groningen 1993).
J. Bos en W. Foorthuis, Drentse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Drenten. Deel 5 (Groningen 1997).
M.R. Hilbrandie-Meyer, 101 markante Drentenaren van de twintigste eeuw (Noordlaren 2001).
Groningen
J. Hermus, 101 markante Groningers van de Twintigste eeuw (Z.pl. 2001).
Overijssel
J. Folkerts, J.M.M. Haverkate, F. Pereboom (red.), Overijsselse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Overijsselaars. Deel 1 (Amsterdam 1990).
J. Folkerts, J.M.M. Haverkate, F. Pereboom (red.), Overijsselse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Overijsselaars. Deel 2 (Amsterdam 1992).
J. Folkerts, J.M.M. Haverkate, F. Pereboom (red.), Overijsselse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Overijsselaars. Deel 3 (Amsterdam 1993).
Utrecht
J. Aalbers (red.), Utrechtse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Utrechters. Deel 1 (Amsterdam/Utrecht 1994).
J. Aalbers (red.), Utrechtse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Utrechters. Deel 2 (Amsterdam/Utrecht z.j.) .
J. Aalbers (red.), Utrechtse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Utrechters. Deel 3 (Amsterdam/Utrecht 1996) .
W. van den Broeke (red.), Utrechtse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Utrechters. Deel 4 (Amsterdam/Utrecht 1997).
W. van den Broeke (red.), Utrechtse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Utrechters. Deel 5 (Amsterdam/Utrecht 1998).
W.R.C. Alkemade e.a. (red.) Utrechtse biografieën. Langs de Oude Rijn. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende mensen uit Vleuten, De Meern, Harmelen en Woerden (Utrecht 1999).
A.A. van Baal-De Vries (e.a.) Utrechtse biografieën. De Vechtstreek. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende mensen uit de Vechtstreek (Utrecht 1997).
Y. van den Akker (e.a.) Utrechtse biografieën. Het Eemland. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende mensen uit het Eemland. Deel 1 (Utrecht 1998).
Y. van den Akker (e.a.) Utrechtse biografieën. Het Eemland. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende mensen uit het Eemland. Deel 2 (Utrecht 1999).
S. Boerma e.a. (red.) Utrechtse biografieën. Van Angstel tot Kromme Mijdrecht. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende mensen uit Abcoude, Baambrugge en De Ronde Venen (Utrecht 2001).
M.A. van der Eerden-Vonk, Utrechtse biografieën. Het Kromme Rijngebied. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende mensen uit het Kromme Rijngebied (Utrecht 2003).
H.L.Ph. Leeuwenberg (red.) Utrechtse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende mensen uit het gebied tussen Lek en de Hollandsche IJssel (Utrecht 2003)
Gelderland
P.W. van Wissing, R.M. Kemperink, J.A.E. Kuys en E. Pelzers, Biografisch Woordenboek Gelderland. Bekende en onbekende mannen en vrouwen uit de Gelderse Geschiedenis. Deel 1 (Hilversum 1998).
J.A.E. Kuys (e.a.) Biografisch Woordenboek Gelderland. Bekende en onbekende mannen en vrouwen uit de Gelderse Geschiedenis. Deel 2 (Hilversum 2000).
C.A.M. Gietman (e.a.) Biografisch Woordenboek Gelderland. Bekende en onbekende mannen en vrouwen uit de Gelderse Geschiedenis. Deel 3 (Hilversum 2002).
C.A.M. Gietman (e.a.) Biografisch Woordenboek Gelderland. Bekende en onbekende mannen en vrouwen uit de Gelderse Geschiedenis. Deel 4 (Hilversum 2004).
Tiel
T.J.M. Borm, Biografisch woordenboek van Tiel. Tielenaren door de eeuwen heen Deel 1 (Tiel 2003).
Limburg
F. Geraets, Boven het maaiveld. 100 portretten van markante Limburgers uit de twintigste eeuw (Weert 1999).
Specifieke biografische woordenboeken
H.P. van den Aardweg (red.) Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld: Nederlanders en hun werk (Amsterdam 1938). Persoonlijkheden bevat biografische gegevens over ruim 2.000 ondernemers voorzien van een foto. Zowel tekst als foto zijn gescand en aan de website toegevoegd. De teksten zijn doorzoekbaar.
Biografisch Woordenboek voor het Socialisme en de Arbeidersbeweging
M. Brinks e.a., Markante ondernemers (Amsterdam : Stichting Onderzoek Beste Bedrijven 2000).
Rena Fuks-Mansfeld e.a. (red.), Joden in Nederland in de twintigste eeuw. Een biografisch woordenboek (Amsterdam 2007).
J.J. Moerman en T. Klijnhout-Moerman, Grote Nederlanders (Den Haag/Batavia z.j.)
H. Mulder, 99 markante ondernemers (Amsterdam: Stichting Onderzoek Beste Bedrijven 1996) 207 pagina's.
B. Oosterwijk, Haven-adel aan de Maas. Frans Swarttouw, Willem Ruys, Phillippus van Ommeren, William H. Müller, Anthony Veder en Jhr. Otto Reuchlin (Rotterdam 1997).
Joop Visser (e.a.), Rotterdamse ondernemers 1850-1950 (Rotterdam 2002).
Wim Wennekes, De Aartsvaders. Grondleggers van het Nederlandse bedrijfsleven (Amsterdam 1993).
Kees Zandvliet, De 250 rijksten van de Gouden Eeuw (Amsterdam : Rijksmuseum 2006).
Gebundelde interviews
Biografische portretten op basis van interviews met name in journalistieke bundels waarin ondernemersportretten zijn opgenomen of waarin vraaggesprekken met 'captains of industry' zijn gebundeld:
Frank van Empel en John Jansen van Galen, Captains of industry. Topmanagers van Shell, Philips, Akzo, Unilever, Wessanen, Van Leer, Volvo, Gamma Holding, Fri-D'or, Cebeco en HBG over de economie van het ondernemen (Amsterdam 1985).
Jannetje Koelewijn, Alleen winnaars overleven. Interviews met topondernemers (Amsterdam 2000).
De ondernemer. De ware vaklui aan het woord (Amsterdam 1987) [Zeven topmangers schrijven over ondernemen in Nederland: W.A.J. Bogers, voorzitter raad van bestuur DSM, A.C.R. Dreesmann, G.H. van Driel, voorzitter raad van bestuur Koninklijke Wessanen, J. Kraaijeveld van Hemert, voorzitter raad van bestuur Koninklijke Boskalis Westminster, L.M. van Leeuwen, voorzitter raad van bestuur Aussurantieconcern Stad Rotterdam, A.A. Loudon, voorzitter raad van bestuur Akzo en H.H.F. Wijffels (1942-), voorzitter hoofddirectie Rabobank Nederland].
A.C.W. van der Vet, Per slot van rekening. A.C.W. van der Vet interviewt zes ondernemers over hun levenswerk: Willem Bruynzeel, Huub van Doorne, Albert Heijn, Pijl Kroese, Johannes Meynen en Helmich Weidema (Rotterdam/Den Haag 1969).
Necrologieën
Biografische portretten gedurende de jaren 1950-1977 opgenomen in het Economisch- en (Sociaal-) Historisch Jaarboek
De necrologieën van ondernemers in dit jaarboek zijn integraal gescand en aan deze website toegevoegd.
Biografische portretten on line
Het Biografisch Woordenboek van Nederland (BWN) is een meerdelig wetenschappelijk naslagwerk waarin korte levensbeschrijvingen zijn opgenomen van personen die in de tweede helft van de negentiende eeuw en in de twintigste eeuw in Nederland of in de Nederlandse overzeese gebiedsdelen een rol van enige betekenis hebben gespeeld.
http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BWN
Het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland betreft zowel een gedrukt als een digitaal woordenboek
http://www.iisg.nl/bwsa/
Het Parlementair Documentatie Centrum (PDC) van de Universiteit Leiden heeft een site met biografische gegevens van alle bewindspersonen en kamerleden vanaf 1813 tot heden.
http://www.parlement.com/
Databestanden in print en/of digitaal
M. Callahan, The harbor barons. Political and commercial elites and the development of the port of Rotterdam 1824-1892 (1981, 1983)
[1]De voorlopers van het BWN zijn respectievelijk: J. Kok, Vaderlandsch woordenboek, A.J. van der Aa, Biographisch Woordenboek der Nederlanden 1852-1878. De 21-delige serie is in 2005 op CD-rom gezet en is voorzien van een zoekfunctie en het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek (1911-1937). Het NNBW bevat biografieën van personen die voor 1910 zijn overleden.