Een kwestie van tijd

Toekomstfantasieën

Een toekomstroman schrijven is een interessante poging om de tijd te veranderen. Dit literaire genre is nu algemeen bekend, maar ooit begon het als een variant op de utopische roman, die doorgaans gesitueerd was in een verzonnen locatie. Wat gebeurt er als je een bekende locatie projecteert in een onbekende tijd, in de toekomst dus?

Sébastien Mercier in 1771 was een van de eerste schrijvers die zich dit afvroeg. Zijn roman l'An deux mille quatre cent quarante: Rêve s'il en fût jamais(Het jaar 2440 gedroomd alsof het ooit bestond) begint in 1771 met twee vrienden die discussiëren over onrechtvaardige toestanden in Parijs. Een van de twee valt in slaap en wordt wakker in het Parijs van 2440. In de roman getuigt hij van de toekomst. Het immens populaire boek werd verboden omdat het een aanklacht tegen het heden bevatte.

Nog zo'n enorm succesvol en invloedrijk 'document uit de toekomst' was Looking Backward van Edward Bellamy in 1888. Ook hier weer valt iemand in het heden in slaap en wordt wakker in de toekomst, in dit geval Boston in het jaar 2000. Oorlog, armoede en het kwaad bestaan niet langer. Naar verluidt verkochten alleen De Negerhut van Oom Tom en Ben-Hur in hun tijd beter dan Looking Backward, maar heden ten dage wordt het laatste nog nauwelijks gelezen. Wel werden veel latere klassiekers uit dit genre beïnvloed door Bellamy.