Tijdschrift

voor

Sociale

Geschiedenis


27e jaargang 2001, nummer 2

 

Artikelen

Frans van Poppel en Aart C. Liefboer, Leeftijdsverschillen tussen huwelijkspartners. Een interpretatie van veranderingen en verschillen in de negentiende en twintigste eeuw

Frederik Verleysen, 'Pretense Confrerieën'. Devotie als cummunicatie in de Antwerpse corporatieve wereld na 1585

Loes van der Valk, Gilden, gildenbussen en vrijwillige contracten. De ontwikkeling van de verzekeringsmarkt 1780-1850

M. Kagchelland, en R. Vanderstraeten, De watersnood van 1825.  Gods roede over Nederland? Een cultuurhistorische studie van A.S. Thelwalls Christelijke Opwekking

Recensies

Kroniek

Personalia

Abstracts


Abstracts

Frans van Poppel and Aart C. Liefbroer Age difference between spouses. An interpretation of change in the nineteenth and twentieth century
This article examines long-term trends in the pattern of age homogamy between spouses, using vital registration data on all first marriages contracted between 1850 and 1965 in the Netherlands and individual-level data for a number of Dutch municipalities for the period 1811-1912. After discussing the main mechanisms that affect levels of and trends in age differences, we show that at the national level age differences between spouses have narrowed considerably between 1850 and 1970. Social class differences in age preferences were very strong. A clear trend towards age homogamy was observed among manual workers and the petty bourgeoisie much earlier than in other social classes.

M. Kagchelland en R. Vanderstraeten The water in God’s hand? The floud of 1825
In February 1825,. 800 people and 46.000 cattle were killed in a severe flood that struck large parts of the Netherlands. The disaster immediately elicited a wide range of commentaries, both about the causes and about potential remedies. A pamphlet published by A.S. Thelwall attracted particular attention. According to Thelwall, the disaster was a punishment of God; a punishment for the many sins of the ‘enlightened’ Dutch people. Only humbleness would be able to ward off this divine wrath. This article describes and analyzes the discourse brought forth by Thelwall’s pamphlet.

Loes van der Valk  Social security by guilds and mutual societies (1780-1850)
This article examines how mutual help provisions were influenced by economic and institutional changes. With the guilds their compulsory collective social security disappeared as well. Was it the birth of a highly competitive market for voluntary insurance? With economic decline and growing poverty traditional mutual help for the lower classes shrank since the 1780’s. At the same time societies for the (lower) middle classes began to flourish offering burial policies, widow allowances and health insurance. Some guild fonds survived by transforming into general societies. Even if voluntary insurance opportunities existed, it took a long time before a mass market arose. Only in the forties when burial societies began to work nation wide a competitive market began to develop.
    Tabellen bij artikel van Van der Valk.

Frederik Verleysen Corporative religious practices in Antwerp after 1585
This article discusses the social context of corporative religious practices after the surrender of Antwerp in 1585. Contrary to what has been argued in the past, the Antwerp craft guilds (and most of their individual members) still devoted a considerable share of their attention to corporative religion. Apart from strictly religious sentiments, various motives explain this adherence. Its role in presenting in visual form social differentiation within urban society, explains to a considerable extent why in the Southern Netherlands, until the end of the eighteenth century, corporative religion was considered a necessary complement to the organisation on a professional basis.

 

Terug naar artikelen overzicht van dit nummer


Personalia

Frans van Poppel studeerde sociaal-culturele wetenschappen (demografie) aan de toenmalige Katholieke Economische Hogeschool te Tilburg. Van 1971 tot 1976 was hij wetenschappelijk medewerker demografie aan deze Hogeschool. Sedert 1976 als wetenschappelijk onderzoeker verbonden aan het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) te Den Haag. Hij promoveerde in 1992 aan de Landbouwuniversiteit Wageningen (cum laude). Vanaf 1998 is hij bijzonder hoogleraar op de wisselleerstoel L.J. Rogier aan de faculteit der letteren van de Katholieke Universiteit Nijmegen. Zijn onderzoek richt zich op de historische ontwikkeling van huwelijk en gezin en op de ontwikkeling van de volksgezondheid. Recente publicaties gaan onder meer over sociaal-economische verschillen in zuigelingen- en kindersterfte en over de invloed van samenlevingsvorm op sterftekansen.
   
Correspondentieadres: Frans van Poppel, Nidi, Postbus 11650, 2502 AR Den Haag, poppel@nidi.nl.

Aart C. Liefbroer studeerde sociologie (sociale psychologie) aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij promoveerde in 1991 aan dezelfde universiteit (Kiezen tussen ongehuwd samenwonen en trouwen). Zijn onderzoek richt zich met name op veranderingen in de levens van jong-volwassenen, in het bijzonder op thema’s als uit huis gaan, relatievorming en ouderschap. Momenteel is hij betrokken bij een grootschalig longitudinaal onderzoek naar solidariteit binnen familierelaties (Netherlands Kinship Panel Study).

Michiel Kagchelland studeerde, na het behalen van het Pabo-diploma, theologie en pedagogiek aan de Universiteit Utrecht. Thans is bij bezig met een promotieonderzoek naar de confrontatie tussen de doorwerkende Verlichting en het opkomende Reveil. Vanaf 1996 is hij werkzaam in het onderwijs.
   
Correspondentieadres: Michiel Kagchelland, Overzicht 36, 3471 EE Kamerik.

Raf Vanderstraeten promoveerde in 1994 aan de K.U.Leuven en deed vervolgens twee jaar postdoctoraal onderzoek over de geschiedenis van het katholicisme. Sedert 1997 is hij als onderzoeker en docent verbonden aan de Universiteit Utrecht (Wijsgerige en Historische Pedagogiek). Vanaf medio 2001 is hij tevens Marie Curie Fellow aan de Universität Bielefeld.

Loes van der Valk is universitair docent maatschappijgeschiedenis aan de Erasmus Universiteit. Zij onderzoekt het ontstaan van de Nederlandse verzorgingsstaat. In het kader hiervan houdt zij zich bezig met de ontwikkeling van vrijwillige verzekeringen in de negentiende eeuw. Hierover publiceerde zij een drietal artikelen in J. van Gerwen en M.H.D. van Leeuwen, Studies over zekerheidsarrangementen. Zij is gepromoveerd op Van pauperzorg tot bestaanszekerheid. Een onderzoek naar de ontwikkeling van de armenzorg in Nederland tegen de achtergrond van de overgang naar de Algemene Bijstandswet (1912-1965).
   
Correspondentieadres: FHKW (Maatschappijgeschiedenis), Postbus 1738 3000 DR Rotterdam. E-mail:

Frederik Verleysen studeerde geschiedenis van de vroegmoderne periode aan de Universiteit Antwerpen/UFSIA en aan de Universiteit Gent. Momenteel is hij verbonden aan de Universiteit Antwerpen/UFSIA en verricht onderzoek naar de bouwsector tijdens de vroege zestiende eeuw. Zijn interesses liggen vooral op het vlak van de interactie tussen economie en cultuur en de constructies van identiteiten in verleden en heden.
   
Correspondentieadres: Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, Universiteit van Antwerpen – UFSIA, Prinsstraat 13, B-2000 Antwerpen, België, federik.verleysen@ufsia.ac.be


Terug naar artikelen overzicht van dit nummer

Terug naar overzicht van het TvSG per nummer

Home