Steun! Stem! Staak!

Bezettingstijd

In bezettingstijd staat alle politieke propaganda onder strenge Duitse controle. Elk affiche moet worden goedgekeurd voordat het gedrukt en verspreid mag worden. Vrije meningsuiting bestaat niet meer. Op de NSB na worden alle politieke partijen verboden. De vakbonden mogen nog blijven bestaan, maar krijgen NSB-ers aan het hoofd.

Voor het eerst worden in Nederland grote overheidscampagnes gevoerd met voorlichting op sociaal en economisch gebied, bijvoorbeeld over gezondheid en voeding. Bekende reclame-ontwerpers werken er aan mee. Ze lijken nog niet te beseffen hoe ze de bezetter in de kaart spelen met hun vrolijke prentjes. De direct politieke affiches voor organisaties als de NSB en het Nederlands Arbeidsfront worden door ontwerpers gemaakt met nationaal-socialistische of fascistische sympathieën. Vergeleken met Duitse nazi-affiches zijn de Nederlandse iets minder openlijk oorlogszuchtig en racistisch. Men beseft dat de allerhardste propaganda in Nederland niet erg effectief zou zijn.

Vanuit Londen verspreidt de Nederlandse regering in ballingschap in 1944 en 1945 vele affiches over de bevrijding van Nederland en Indonesië. Voor de ontwerpen worden meestal Engelse tekenaars ingeschakeld.

1. Ontwerper onbekend, Neemt dienst, 1941

2. Joop Geesink, Centrale keukens, 1941

3. Ontwerper onbekend, Smeed mee aan de eenheid, 1941

4. M.A. Koekkoek, Een gezonde jeugd werkt voor Nederland, 1943

5. Pat Keely, Indië moet vrij, 1944

Op alle afbeeldingen, teksten en bestanden van deze site berusten auteursrechten. Niets mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming worden gekopieerd, vermenigvuldigd of verder verspreid. Meer inlichtingen bij de afdeling Publieksdiensten.