Verkiezingen in Indonesië

Historische achtergrond

In 1955 waren er algemene verkiezingen tijdens de regering van president Soekarno. Door enorme politieke spanningen en verdeeldheid en de daaruit voortvloeiende instabiliteit in het land nam Soekarno nadien het heft in eigen hand en regeerde vanaf 1959 Indonesië volgens de zogenoemde geleide democratie.

In 1965 kwam er door een mislukte coup d'état van links georiënteerde officieren van het leger in feite een einde aan het bewind van Soekarno. De strijdkrachten geleid door generaal Soeharto namen de macht de facto in handen. De communistische partij PKI werd verboden en (vermeende) aanhangers werden vervolgd en massaal geliquideerd. Soeharto verweet Soekarno heimelijk te heulen met de communisten en zette hem stapsgewijs op een zijspoor. In 1967 nam Soeharto het presidentschap over en hij bleef gedurende meer dan dertig jaar de dictatoriale heerser van Indonesië, die verkiezingen tijdens zijn bewind manipuleerde.

Vanwege de steeds slechter wordende economie van Indonesië vanaf 1997 en het streven van de bevolking naar politieke liberalisering en ontmanteling van de oude politiek-economische corrupte netwerken groeide de onrust op straat. Deze reformasi-beweging bracht een massale oppositie en demonstraties tegen Soeharto op de been, waarbij vooral studenten en scholieren zich roerden.

Uiteindelijk leidde dit tot de val van president Soeharto in mei 1998. Hij werd vervangen door zijn protégé B.J. Habibie. Tijdens diens korte presidentschap werden in juni 1999 weer vrije algemene verkiezingen gehouden, waarbij 48 partijen meededen. Deze verkiezingen kregen grote aandacht in de nationale en internationale media en werden geobserveerd door lokale en internationale waarnemers. Ze verliepen allerminst perfect, maar in het algemeen werden ze gezien als de meest democratische en transparante in de geschiedenis van Indonesië.

De PDI-P van de huidige president Megawati, een dochter van de vroegere president Soekarno, werd tot winnaar van de verkiezingen uitgeroepen. Op de tweede plaats volgde de Golkar, de partij van Soeharto, en vervolgens op ruime afstand de drie moslim-georiënteerde partijen PKB, PPP en PAN.
Van de 48 partijen die aan de verkiezingen deelnamen, kwamen er 19 in het vijfhonderd leden tellende parlement. De bijna blinde Abdurrachman Wahid van de PKB werd gekozen als president. Hij werd na een afzettingsprocedure in juli 2001 gedwongen af te treden en opgevolgd door Megawati Soekarnoputri, de eerste vrouwelijke president van Indonesië.