Tijdschrift

voor

Sociale

Geschiedenis 


Inhoud 25e jaargang 1999, nummer 1

Artikelen

Margreet Schrevel `Romy Schneider' en `Stalina' samen in een club. De communistische kinderorganisatie Uilenspiegelclub, 1953-1964

Arjan van Dixhoorn ‘Voorstanden van de vrije wetten’. Burgerbewegingen in Arnhem en de Republiek tussen 1702 en 1707

Debat

Leo Lucassen ‘Een waardevol en onmisbaar boek’? Discussie-dossier over het boek `The wealth and poverty of nations' van David Landes

P.H.H. Vries De kracht en zwakte van David Landes. Vijftien stellingen bij diens `The wealth and poverty of nations'

Richard van Leeuwen Landes en het Midden-Oosten

Leo Douw Schaduwboksen met de Chinese geschiedenis

Gijsbert Oonk De armoede van Landes over de rijkdom van India

 

Buitenlandse tijdschriften Lex Heerma van Voss

Kroniek

Personalia

Abstracts


Kroniek

TvSG op het internet 

Informatie over de verschijningsdatum van het TvSG, de inhoud van nieuwe nummers, maar ook de inhoudsopgaven van de afgelopen jaargangen met abstracts van artikelen zijn te vinden op het internet http://www.iisg.nl/guestnl.php.

Daar worden ook geplaatst de tabellen, de grafieken en de cijfers op basis waarvan deze grafieken gemaakt zijn, van artikelen uit het TvSG. Deze gegevens worden eveneens gedeponeerd bij het Nederlands Historisch Data Archief (NHDA), dat een onderdeel is van het NIWI zodat ze voor secundaire analyse beschikbaar blijven. Gebruik van deze gegevens blijft onderworpen aan de normale copyrightregels die voor het TvSG gelden.

TvSG-rectificatie

In het vorige nummer van het TvSG is het inhoudsoverzicht van de 24e jaargang opgenomen. In het artikelenoverzicht ontbreken echter de artikelen van dat nummer zelf. De recensies en aankondigingen zijn wel verwerkt.

IISG-nieuws 

Op 6 mei 1999 houdt Vladimit Gel'man, winnaar van de Europe-Aisa Lecture Competition en verbonden aan de European University in St. Petersburg, op het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis een lezing over `Russia's regional politics in comparative perspective'. Waarom verschillen de regionale politieke ontwikkelingen in post-Sovjet Rusland zo sterk van elkaar? Waarom is de ene regio veel `democratischer' dan de andere?

De toegang is vrij. Reserveren is gewenst. Voor meer informatie, zie: http://www.iisg.nl/eurasia.html.

  

Congressen, bijeenkomsten, call for papers

 `Mirror of the self?' 

Op 28 en 29 mei 1999 organiseren het Huizinga-instituut en het Instituut voor Geschiedenis van de Universiteit Leiden een internationaal colloquium over egodocumenten en sociaal-historisch onderzoek naar de negentiende eeuw, getiteld Mirror of the self?

De studie naar egodocumenten sluit goed aan bij een sociaal-historische benaderingswijze die sociale groepen in het verleden niet alleen onderzoekt en definieert op basis van objectieve kenmerken als bezit en beroep, maar tevens oog heeft voor zaken als sociale identiteiten, groepsvorming, beleving en representatie van sociale ongelijkheid. Egodocumenten lijken geschikte bronnen voor dit type onderzoek, maar het gebruik ervan is niet geheel zonder problemen: evenmin als andere historische bronnen bieden zij een directe toegang tot het gedachteleven van historische subjecten. Een kritische methodologische reflectie is gewenst, waarbij bijdragen vanuit andere wetenschappelijke disciplines als de literatuurwetenschap, taalkunde en de psychologie zeer behulpzaam kunnen zijn.

De in 1993 voltooide inventarisatie van Nederlandse egodocumenten van de zestiende tot begin negentiende eeuw is een belangrijke impuls voor verder onderzoek. Een vervolgproject, dat de rest van de negentiende eeuw omvat, is recent gestart. Dit is een ideaal moment om met wetenschappers uit binnen- en buitenland stil te staan bij het gebruik van egodocumenten in het sociaal-historisch onderzoek naar de negentiende eeuw. Tijdens het colloquium spitsen we dit toe op een drietal thema's: burgerlijkheid, leescultuur en gender. Een aparte sessie is gewijd aan methodologische aspecten. Als buitenlandse sprekers hebben o.a. Prof. Angelika Linke (Universität Zürich), Dr. Dagmar Günther (Universität Bielefeld) toegezegd. Dit colloquium heeft het karakter van een werkconferentie, hetgeen inhoudt dat de papers vooraf worden verstuurd, de presentaties (in het Duits en Engels) kort zijn en er veel ruimte is voor discussie.

Het colloquium wordt gehouden te Leiden, 28 en 29 mei, beide dagen van 9.30 tot ongeveer 16.30 uur. Het wordt georganiseerd door Thimo de Nijs (denijs@rullet.leidenuniv.nl) en Boudien de Vries (bmadevries@rullet.leidenuniv.nl), die u ook extra informatie kunnen geven. De kosten voor deelname zijn 75,- (inclusief de papers, lunches, koffie en thee).

U kunt zich opgeven door overmaking van het bedrag naar: B.M.A. de Vries, Kerklaan 55, 2101 HL Heemstede, gironummer 4161660. Graag duidelijk vermelden naar welke naam en adres de papers moeten worden gestuurd. U ontvangt uiterlijk een week voor het colloquium een definitief programma en een routebeschrijving.

Maakbaar Nederland

 De Stichting Maatschappijgeschiedenis organiseert elke twee jaar een conferentie over een breed historisch thema waarbij vertegenwoordigers van verschillende disciplines bijeen worden gebracht. Op vrijdag 28 mei 1999 wordt de conferentie gewijd aan het thema Maakbaar Nederland. Doel van de conferentie is een historische analyse van de ideeën over maakbaarheid en de scheppende praktijken in diverse sectoren van de samenleving.

Op deze conferentie komen ruim twintig bijdragen over ontwikkelingen in maakbaarheid aan de orde , zowel op nationaal niveau als op regionaal en lokaal niveau. Daarbij wordt vooral gelet op de verschuiving van de regiefunctie in de relatie tussen individu en overheid. Is het mogelijk om een algemeen verklaringskader te formuleren? Welke rol speelt techniek?

Het inschrijfgeld bedraagt 100 gulden (inclusief bundel van papers, koffie/thee, lunch, borrel en boek achteraf. Voor studenten is het inschrijfgeld 60 gulden. De inschrijving wordt gesloten na 80 aanmeldingen.

Informatie:Henk Kleijer, SISWO, Plantage Muidergracht 4, 1018 TV Amsterdam. Tel. 020-4270647; email: Kleijer@siswo.uva.nl.

 

`Will Europe Work?' 4th European conference of sociology

The 4th European Sociological Conference takes place 18 to 21 August 1999 at the Vrije Universiteit, Amsterdam. Major themes are: East/West; The European Perspective. Topics are: Working in Europe; Working on Europe, Constructing Identities; Working on Europe, Constructing Institutitons and Europe's Working in the World.

For more information: ESA Conference Secretariat, SISWO, Plantage Muidergracht 4, 1018 TV Amsterdam, the Netherlands. Tel: 020-4270600, email:esa@siswo.uva.nl.

Congres over ethiek en overheid in Nederland en Amerika

Op 23 en 24 september 1999 organiseert het Roosevelt Study Center te Middelburg in samenwerking met de Universiteit van Leiden een internationaal congres over Regulating moriality. A comparison of the role of the state in mastering the mores in the Netherlands and the United States.Dit congres onderzoekt de culturele factoren die de overheid in acht moet nemen bij zedelijkheidswetgeving vanuit een vergelijkend perspectief. Op basis van de hypothese van de Amerikaanse historicus dr James Kennedy over het belang van een nationale mythe wordt de behandeling vergeleken van vier ethische problemen, t.w. prostitutie, abortus, familierecht en euthanasie in beide landen. Het congres wordt ingeleid door ex-premier mr A.A.M. van Agt en afgesloten door dr. Jan Willem Sap van de VU.

Voor informatie, programma's en registratieformulieren kunt u contact opnemen met het Roosevelt Study Center, postbus 6001, 4330 LA Middelburg, tel. 0118-631590/fax/631593, email: secr@rsc.knaw.nl. Deelname kost f 50,00 inclusief koffie/thee, receptie, lunch en samenvattingen vooraf.

 

Lokale geschiedenis in beweging. Mogelijkheden tot integratie van historisch migratie-onderzoek in de stadsgeschiedenis

 Op vrijdag 17 december 1999 organiseert het Centrum voor de Geschiedenis van Migranten (CGM) een studiedag over de relatie historisch migratie-onderzoek en stadsgeschiedenis. Sprekers zijn onder meer Jaap Vogel (innoverende migranten in Haarlem in de 19de eeuw); Annemarie Cottaar (De rol van pioniers aan de hand van Den Haag in de 20e eeuw); Geertje Mak (Ontmoeting en contact tussen vreemdelingen en gevestigden in Overijssel in de 20e eeuw) en Marlou Schrover (Netwerken van Duitsers in Utrecht in de 19de eeuw. 's Middags spreken Vincent Sleebe, Maarten Prak en Roelof van der Woude over respectieveliek Dordrecht, Amsterdam en Leeuwarden.

Degenen die deze studiedag willen bijwonen dienen voor 15 november 1999 25 gulden inschrijfgeld over te maken op giro 6493731 onder vermelding van debetnummer 2147123 van het Centrum voor de Geschiedenis van Migranten, Rokin 84, 1012 KX Amsterdam.Voor meer informatie kan men Wim Willems bellen (020-5252717) of emailen: willems@pscw.uva.nl. Men kan ook de website van het NWO-Pionierproject De determinanten van het vestigingsproces van immigranten in Nederland, 1860-1960 raadplegen: http://www.hum.uva.nl/pion-imm.

Terug naar de top


Abstracts

Margreet Schrevel The Uilenspiegelclub. The communist children's organization,1953-1964
 This article portrays the communist children's organization Uilenspiegelclub (1953-1964). In its outlook, style and activities - camping, singing, folk-dance - the club closely resembled Scouting just as social-democrat youth organizations. On the other hand, its ideology and structure were inspired by the Soviet Pioneers and by the pedagogue/writer Anton Makarenko, who led communities for war orphans in Russia under Stalin. The club's thorny relationship with the Dutch Communist Party is examined at length. Finally, the club's relatively short life and its downfall are considered within the context of its time.

 

Arjan van Dixhoorn, Burgher-movements in Arnhem and the Dutch Republic between 1702 and 1707
 Evidence from Dutch burgher-movements in the early-eighteenth century reveals a local political tradition based on three elements. First, the burgher-community, organised in its corporations, claimed historical rights in local government. Second, burghers believed the local ‘rights and privileges’ to reflect an old constitution. Its ‘republican’ principles held that the community had the fundamental right to participate in the conduct of public affairs. Third, these elements were strengthened by a political theory. Its argument was that the burgher-community was a free and sovereign republic. Its true nature was, as examples from the classical period onwards proved, the right to make its own law. Common burghers in Arnhem and other towns put these principles into practice in 1702-1707. They enforced, albeit temporally, their place within the political system.

Voor de tabellen van dit artikel, klik hier

Discussion on Landes' Wealth and poverty of nations
 The recent book of David Landes on the question why some countries have reached a much higher level of wealth than others, or put differently, why the West has fared much better than most countries in Africa, the Middle East and Asia, has received a lot of attention, both inside and outside the scholarly world. Especially his assumption that the success of (Western)Europe, the United States and Japan should in the end be explained by their superior values and mentalities has provoked both enthusiastic support and harsh criticism. The TvSG therefore asked specialists on Europe, India, the Middle East and China to confront Landes' arguments with the state of the art in their various fields. They unanimously reject Landes' thesis on the grounds that his approach is much too eclectic and simplistic.


Terug naar de top

Terug naar overzicht van vorige  nummers en jaargangen

Home