Gita Deneckere Sociale geschiedenis, het einde van de ideologie en de terugkeer van de bezieling. Een essay met de focus op het onderzoek naar collectieve actie in de jaren 1990
Christine Delhaye De geschiedenis van de consumptiecultuur en de individualisering van de vrouwelijke identiteit. Nederland, 1880-1920. Een Foucauldiaanse benadering
Dorothée Sturkenboom Gespleten beschavingsteksten. Lezen op de millimeter als methode voor de sociale geschiedenis
Jan Kok Transities en trajecten. De levensloopbenadering in de sociale geschiedenis
Gita Deneckere, Social history, the end of ideology and the return of zest. An essay with the focus on research of collective action in the 1990s
The crisis of historical materialism and the 'linguistic turn' offer new opportunities to rehabilitate subjectivity in social history. These opportunities are discussed from a psychoanalytical perspective on language, power and resistance, focussing on the shifts in the research of collective action since the fall of the Berlin Wall in 1989. Theoretical insights are offered by Slavoj Zizek, Michel de Certeau and James C. Scott. Their work is used to make a plea for the return of zest in social history, too often still associated with a structural approach.
Christine Delhaye, The history of consumption culture and the individualisation of female identity. The Nether-lands, 1880-1920. A Foucauldian approach
Drawing on history, sociology, cultural studies and women's studies, this study shows how developments in western consumption culture fashioned female individualisation. The approach to female individualisation is Foucauldian. The Western process of individualisation will be conceived of as a genealogy of technologies of individuality. Feminist scholars have criticised the mainstream debate on individualisation for neglecting the history of women. In trying to determine a specific feminine logic of individualisation, this article focuses on the history of consumption culture, especially on the fashion discourse. It presents is a critical reading of fashion discourse in two Dutch magazines which appeared between 1880 and 1920. The analysis will show how these journals addressed women not only in terms of class or social position, but foremost as individual 'autonomous' subject. Fashion discourse provided a language in which such notions as free choice, personal taste and individual harmony were central categories.
Dorothée Sturkenboom, Texts of a divided civilization. Reading between the lines as a method for social history
This article deals with the question how literary methods can be used to the advantage of social history. Using a Dutch Enlightenment text on 'the cruelty of human nature' as example, it is argued that only advanced analysis on different textual levels reveals the ambivalent attitude of the socially committed author towards the social problem of slavery. Perceptive reading also reveals that this text, which presents itself at first sight as a text about the cruel character of children, non-European people, women, and lower classes, is actually a text about the behaviour of the 'civilized' male European citizen. The eighteenth-century author had difficulty choosing between criticizing and identifying with European civilization - ambivalence explained by the internal contradictions within late Enlightenment thought.
Jan Kok, Transitions and trajectories. The life course approach in social history
Large databases with reconstructed life courses of individuals open up new vistas for social historians. How can this promising material be put to use? This article introduces the various ways in which life courses are analyzed and offers an evaluation of recent historiography. In particular, it investigates the claim that the 'micro' analysis of life courses can provide new insights into social processes on the 'macro' level.
Terug naar inhoudsoverzicht van dit nummer
Gita Deneckere is historica en docent bij de Vakgroep Nieuwste Geschiedenis van de Universiteit Gent. Van haar verscheen recent Sire, het volk mort. Sociaal protest in België, 1831-1918 (Antwerpen, 1997) en Het katoenoproer van Gent in 1839. Collectieve actie en sociale geschiedenis (Nijmegen, 1999). Zij onderzoekt momenteel bij voorkeur de betrekkingen tussen geschiedenis en psychoanalyse.
Christine Delhaye is doctor in de sociale wetenschappen. Ze is als docent verbonden aan de leerstoelgroep Sociologie en Sociale Gerontologie van de Vrije Universiteit Amsterdam en als post-doc onderzoeker verbonden aan het Onderzoeksinstituut voor Geschiedenis en Cultuur van de Universiteit Utrecht. Op dit ogenblik werkt ze daar aan het onderzoek The Development of Consumption Culture and the individualisation of female ldentity. The Netherlands 1880-1920' (gesubsidieerd door het NWO). In 1993 publiceerde ze Mode geleefd en gedragen. Een sociologie van het dagelijkse leven. Ze publiceerde verschillende artikelen op het snijvlak van cultuursociologie, culturele studies en vrouwenstudies.
Dorothée Sturkenboom is momenteel met een postdoc-aanstelling verbonden aan de Universiteit van Californië in Los Angeles, maar werkte tot voor kort bij het Centrum voor Vrouwenstudies in Nijmegen. De onderwerpen waarover zij publiceert (emoties, sekse-verhoudingen en collectieve identiteiten) liggen op het grensvlak van de sociale geschiedenis, cultuurgeschiedenis en genderstudies.
Jan Kok is verbonden aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis te Amsterdam, waar hij momenteel werkt aan een comparatief onderzoek naar gezinsvor- mingsprocessen in Nederland en op Taiwan (negentiende en twintigste eeuw). Samen met Theo Engelen is hij onderzoeksleider van het programma 'Huishouden en arbeid' van het N.W. Posthumus Instituut. Hij publiceerde over diverse historisch-demografische onderwerpen, waaronder dat van de buitenechtelijkheid: Langs verboden wegen. De achte gronden van buitenechtelijke geboorten in Nood-Holland, 1812-1914 (Hilversum 1991).
Terug naar inhoudsopgave van dit nummer
Terug naar overzicht van het TvSG per nummer