Steun! Stem! Staak!

Omstreden en verboden

Ook al is er in Nederland een grote vrijheid van meningsuiting, in ruim een eeuw zijn er veel politieke affiches verboden. Die mochten niet worden verspreid of aangeplakt, of werden door de politie verwijderd. Soms zijn uitgevers, ontwerpers en verspreiders strafrechtelijk vervolgd. Dat gebeurde vroeger, maar het gebeurt nu nog. Over een van de affiches die we graag op deze tentoonstelling wilden laten zien wordt nu een rechtszaak gevoerd. Daarom wil de uitgever niet dat het hier getoond wordt: dat zou in de rechtszaak tegen hem gebruikt kunnen worden.

Waarom worden affiches verboden? Soms omdat ze over een gevoelige politieke kwestie gaan, zoals het koloniale beleid dat was. Verschillende affiches waarin de Nederlandse overheid als uitbuiter en onderdrukker werd afgeschilderd zijn verboden, zoals het verkiezingsaffiche van de communistische partij uit 1929. Maar vaker gaat het om de manier waarop een standpunt in beeld wordt gebracht: onzedelijk (het PSP-affiche met het meisje en de koe), te gruwelijk (Boycot Outspan) of te realistisch (de fotomontage met Van Agt).

Tenslotte mag een affiche niet oproepen tot het plegen van strafbare feiten. Je mag andermans eigendommen nu eenmaal niet vernielen of mensen vermoorden, ook al zit er een politieke redenering achter.

1. Henri Pieck, 50 millioen Indonesiërs wordt de mond gesnoerd, 1929

2. George Noordanus, PSP ontwapenend, 1971

3. Ontwerper onbekend, Eet geen Outspan sinaasappelen - pers geen Zuid-Afrikaan uit!, 1973

4. Rob Blomjous, Alle zegen komt van Agteren, 1977

5. Ontwerper onbekend, Prijsschieten, 1980

Op alle afbeeldingen, teksten en bestanden van deze site berusten auteursrechten. Niets mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming worden gekopieerd, vermenigvuldigd of verder verspreid. Meer inlichtingen bij de afdeling Publieksdiensten.