Vluchtelingen in Nederland 1914-1918
Belgische vluchtelingen in Nederland
Klik op plaatje voor een grotere weergave
Tienduizenden vluchtelingen stroomden Nederland binnen tijdens de eerste wereldoorlog. Russische krijgsgevangenen, Britse marinematrozen, Duitse deserteurs en Belgische burgers vonden hier onderdak.
Als neutraal land was Nederland wettelijk verplicht om militairen van oorlogvoerende naties gevangen te zetten. 35.000 buitenlandse soldaten brachten de oorlog, of een deel daarvan, in Nederlandse kampen achter prikkeldraad door.
De burgervluchtelingen - meest Belgen (c. 100.000) - leefden eerst in tenten, later in barakkenkampen verspreid over het hele land. Voormalige krijgsgevangenen en deserteurs - ettelijke duizenden Russen en Duitsers - woonden in pensions en goedkope hotels in Rotterdam.
Het repatriëren van al deze vluchtelingen was een gigantische operatie die pas in de loop van 1919 werd voltooid. (Graf)monumenten en straatnamen (zoals 'Engelse Kamp' in Groningen, 'Belgenlaan' in Uden) herinneren nog aan deze geschiedenis. Bewaard zijn ook de talloze kranten en kampkrantjes, door en voor de vluchtelingen zelf geschreven, geillustreerd en uitgegeven. In de collecties van het IISG en het Persmuseum zijn deze terug te vinden. Hierbij een geïllustreerd overzicht van titels.
Meer lezen:
Evelyn de Roodt, Oorlogsgasten. Vluchtelingen en krijgsgevangenen in Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog. Zaltbommel 2000.