IISG

Uitgeverij De Brug - Djambatan

De Koning, Soekarno en Adinegoro.
De Koning, Soekarno en Adinegoro
Aanbieding Atlas Semesta Dunis (H17/592)

Na de Tweede Wereldoorlog aan het eind van de jaren veertig namen Henk van Randwijk (journalist, hoofdredacteur van Vrij Nederland, uitgever) en zijn medeverzetsstrijder Cees de Koning (directeur van Vrij Nederland) het initiatief tot oprichting van een uitgeverij speciaal gericht op de na de oorlog onafhankelijk geworden landen in de wereld.
Het doel van deze uitgeverij zou volgens Van Randwijk moeten zijn om de na de Tweede Wereldoorlog vrij geworden volken door middel van het boek zoveel mogelijk behulpzaam te zijn bij hun pogingen zoveel mogelijk kennis in zo kort mogelijke tijd te vergaren. Een aantal in die tijd vooraanstaande Nederlandse uitgeverijen, waaronder De Bezige Bij, Meulenhoff, Querido, Ten Have, Nijhoff en Brusse, en Vrij Nederland, ondersteunden het initiatief en sloten zich aaneen in een naamloze vennootschap, de Uitgeverij De Brug. Later werd aan de naam het Indonesische woord voor brug 'Djambatan' toegevoegd.

De uitgeverij werd, na al het voorbereidende werk van Cees de Koning, officieel opgericht op 14 juli 1949 en was gevestigd in Amsterdam. Van Randwijk en De Koning koesterden hoge verwachtingen van De Brug. In de statuten van de uitgeverij werd o.a. opgenomen dat de uitgeverij zich ten doel stelde om in de meest uitgebreide zin mee te werken aan de culturele vorming in internationaal verband en wilde bijdragen aan de culturele, maatschappelijke en politieke ontwikkeling van de vrij geworden volkeren. Heel specifiek was het doel: het vervaardigen, uitgeven en in omloop brengen van boeken, atlassen, brochures, tijdschriften, kranten en seriewerken met betrekking tot het culturele, maatschappelijke en politieke leven en de voorlichting van de volken van Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen en voorts alles wat hiermee in verband staat.

Gedurende haar bestaan was De Brug-Djambatan internationaal gericht en uitgever van (academische) boeken betreffende voornamelijk Zuidoost-Azië, de Arabische wereld, het Midden-Oosten en de geschiedenis van de Islam. De thema's van de werken hadden vooral een sociaal, politiek en algemeen karakter. Er zijn vele uitgaven, waaronder boeken, atlassen en encyclopediën, geschreven en gedrukt in Oosterse talen o.a. in het Indonesisch, Burmees, Singalees en Arabisch. Historische atlassen werden rijkelijk geïllustreerd met vele foto's.
Een voorbeeld van een indrukwekkende uitgave was de Burmese Encyclopedie in 32 delen, getiteld Burma in the Family of Nations, geredigeerd door Dr. Maung Mang, en tevens rijk geïllustreerd met foto's. Voorts werden biografieën uitgegeven van Aziatische politici als Sun Yat Sen, Gandhi, Ibn Saud, Rizal, Kemal Pasha en Tjipto Mangoenkoesoemo. Jan Romein en Wim Wertheim redigeerden een historisch overzicht van Azië in de twintigste eeuw tot 1956, met veel foto's, in het Indonesisch Asia bergolak. Dit boek is later ook in het Engels en Nederlands vertaald en uitgegeven.

Tot 1954 was Henk van Randwijk directeur van de uitgeverij. In september 1967 werd de uitgeverij verplaatst naar Den Haag en in 1982 werd verhuisd naar Utrecht. Er waren filialen in Jakarta en Rangoon. In 1987 werden de activiteiten van de uitgeverij gestaakt. De fotocollectie van De Brug-Djambatan werd eind jaren tachtig gestald bij het Instituut voor Moderne Aziatische Geschiedenis van de Universiteit van Amsterdam en in 2002 door het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis verworven.

Tekst: Emile Schwidder
top