IISG

Een dozijn Franse revolutieliederen

Chant de revolteIedere revolutie brengt zijn eigen liederen voort. In Frankrijk, bakermat van de revolutie, is de traditie van het protestlied zeer sterk ontwikkeld. La Carmagnole, het lied van de Franse revolutie (gecomponeerd 1792) dook bij iedere daaropvolgende revolutie of oproer weer op met een lichte aanpassing van de namen van schurken, helden en historische omstandigheden. Net als de Marseillaise en De Internationale is La Carmagnole een klassieker geworden.

Temidden van de vele cabarets en tingeltangels in Parijs waren er enkele van de rode stempel. De 'groupe des poètes et chansonniers révolutionnaires La Muse Rouge' werd in 1901 door socialisten en anarchisten opgericht en bestond tot 1939. Dit gezelschap bracht een keur aan klassieke en zelf gecomponeerde liederen op feesten van vakbonden, coöperaties en dergelijke. De componist en zanger Charles d'Avray (1878-1960) beantwoordde volmaakt aan het beeld van de anarchistische bard. Hij had een eigen cabaret in Montmartre en trok gehuld in zwarte cape met zwierige hoed door het land om protestliederen en odes aan de vrije liefde ten gehore te brengen.

Op het IISG is veel bladmuziek uit de Franse revolutionaire, met name anarchistische beweging bewaard gebleven. Sommige uitgaven zijn zelfs in Franse bibliotheken of instellingen niet te vinden, vermoedelijk omdat anarchistische uitgevers zich weinig aantrokken van de wettelijke verplichting om een exemplaar te deponeren bij de Nationale Bibliotheek.

Het IISG heeft dit materiaal opgenomen in de 'documentatiecollectie', die losse documenten zoals folders, pamfletten, bladmuziek en losse blaadjes bevat.

Deze documentatiecollectie is onlangs opnieuw geordend en beschreven en dankzij nieuwe zoekmogelijkheden nu beter toegankelijk.

Lees meer over de documentatiecollectie of ga direct naar het zoekplatform.

Meer lezen
Robert Brécy, Autour de La Muse Rouge..., Saint-Cyr-sur-Loire 1991
Gaetano Manfredonia, La chanson anarchiste en France des origines à 1914, Paris 1997
Website Le Drapeau Rouge

Tekst: Margreet Schrevel en Marja Musson
top