Een dozijn bijzondere edities uit de Akademiebibliotheek

In 2005 verwierf het IISG de Akademiebibliotheek (bibliotheek van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) - een collectie op alle gebieden van wetenschap van ongeveer 200.000 banden.
De Akademiebibliotheek is voor het Instituut van grote waarde. De boekencollectie geeft door zijn omvang een interessant beeld van de ontwikkeling van de wetenschap van de zeventiende tot de twintigste eeuw. Daarnaast is er een bijzondere en vaak volledige verzameling van tijdschriften van wetenschappelijke genootschappen. Al van de eerste tijdschriften uit de zeventiende eeuw zijn complete reeksen aanwezig.

De Akademiebibliotheek is primair een historische verzameling. Zij bevat werken van allerlei disciplines uit de vijftiende tot en met de negentiende eeuw, die weliswaar vaak hun wetenschappelijke actualiteit hebben verloren, maar die des te meer van belang zijn voor wetenschapshistorici. In de laatste jaren is kennis als zodanig ook onderwerp van sociaal-economisch onderzoek geworden.
De kennis die in de Akademiebibliotheek verzameld is, vertegenwoordigt een belangrijk deel van wat de economisch historicus Joel Mokyr omschrijft als 'propositional knowledge', de wetenschappelijke kennis van het 'wat' en 'waarom' van dingen, die ten tijde van de Europese Industriële Revolutie een unieke verbintenis maakte met de meer praktisch georiënteerde 'prescriptive knowledge', betrekking hebbend op het 'hoe' van dingen. De implicaties hiervan voor de Europese economische groei en expansie zijn belangrijke elementen in de discussie over de opkomst van de 'knowledge economy', een discussie die zich niet meer uitsluitend afspeelt op het terrein van de intellectuele geschiedenis of de geschiedenis van de wetenschap.

De Akademiebibliotheek en de IISG-collecties liggen inhoudelijk soms dicht bij elkaar. Dit komt mede doordat het IISG van oudsher breed op het gebied van de humaniora verzamelde en in de loop der tijd veel andersoortige collecties integreerde in haar bibliotheek - die van het Nederlands Economisch-Historisch Archief / Economisch-Historische Bibliotheek (NEHA / EHB) is slechts één voorbeeld.

Deze presentatie laat aan de hand van twaalf edities uit de Akademiebibliotheek iets zien van de verbanden tussen Akademiebibliotheek en IISG-collecties en -onderzoek.

De tekst is een aangepaste versie van 'Lectures on the Library of the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences', oorspronkelijk verschenen in: On the Waterfront, Newsletter no. 11 of the Friends of the IISH, 2005. Samenstelling: Jan Lucassen.