JAARBOEK VOOR VROUWENGESCHIEDENIS



Inhoudsopgaven Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis
  1. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 1980
  2. Jaarboek voor vrouwengeschiedenis 1981
  3. Jaarboek voor vrouwengeschiedenis 1982
  4. Vrouwen in de geschiedenis van het christendom. Jaarboek voor vrouwengeschiedenis 1983
  5. Jaarboek voor vrouwengeschiedenis 1984
  6. De eerste feministische golf. Zesde jaarboek voor vrouwengeschiedenis (1985)
  7. Vrouwen in de Nederlandse koloniën. Zevende jaarboek voor vrouwengeschiedenis (1986)
  8. Vrouwenlevens 1500-1850. Achtste jaarboek voor vrouwengeschiedenis [1987]
  9. Geleerde vrouwen. Negende jaarboek voor vrouwengeschiedenis [1988]
  10. Het raadsel vrouwengeschiedenis. Tiende jaarboek voor vrouwengeschiedenis [1989]
  11. In de ban van het verhaal. Elfde jaarboek voor vrouwengeschiedenis [1990]
  12. Op het strijdtoneel der politiek. Twaalfde jaarboek voor vrouwengeschiedenis [1991]
  13. Deugd en Ondeugd. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 13 (1993)
  14. Feminisme en verbeelding. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 14 (1994)
  15. Sekse en oorlog. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 15 (1995)
  16. Het zaad der Middeleeuwen. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 16 (1996)
  17. Geld & Goed. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 17 (1997)
  18. Parallelle levens. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 18 (1998)
  19. Voeden en opvoeden. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 19 (1999)
  20. Strijd om seksualiteit. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 20 (2000)
  21. Gaan & Staan. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 21 (2001)
  22. Sekse en de city. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 22 (2002)
  23. Muzen aan het werk. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 23 (2003)
  24. Moordmeiden en schone slaapsters. Beleving en verbeelding van vrouwen en de dood. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 24 (2004)
  25. Spiegelbeeld. Reflecties op 25 jaar vrouwengeschiedenis. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 25 (2005)
  26. Idealen en illusies. Gender en utopieën. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 26 (2006)
  27. Gemengde gevoelens. Gender, etniciteit en (post)kolonialisme. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 27 (2007)
  28. Lijf en leden. Gender en het historische lichaam. Jaarboek voor vrouwengeschiedenis 28 (2008)
  29. Zenobia, Khadîja en Dolle Amina's. Gender en macht in de islamitische geschiedenis. Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 29 (2009)
  30. Gender & Gekte: Jaarboek voor vrouwengeschiedenis 30 (2010)

Naar boven

Omslag JVV 1 JAARBOEK VOOR VROUWENGESCHIEDENIS 1980

Onder redactie van Josine Blok, Mirjam Elias, Els Kloek, Selma Leydesdorff, Jannie Poelstra, Jenneke Quast, Jeske Reijs en Yvonne Scherf
Redaktioneel 7-11

Nine van Schuppen
Van Vrouwenvermaak tot Damesrekreatie. Een overzicht van de nederlandse ontwikkeling van sportbeoefening door vrouwen in de negentiende eeuw 12-45

Jenneke Quast
Vrouwenarbeid omstreeks 1500 in enkele nederlandse steden 46-64

Diet Sijmons
Een noodzakelijk kwaad, maar voor wie? Prostitutie in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw 65-110

Marjan Advokaat, Trees Moll, Jose Niekus
Geboortenregeling: een vrouwenzaak? Aktiviteiten van vrouwen en de vrouwenbeweging ten aanzien van geboortenbeperking 111-140

Judith Herrin
De veranderingen in de positie van vrouwen in het Byzantijnse Rijk. Vertaling: Annemieke Hart en Mea Flothuis 141-160

Yvonne Scherf
Zij was mooi en goed en zij hield van Christus. Onderzoek naar de mogelijkheden van heiligenlevens als bron voor de geschiedenis van vrouwen van de zesde tot de twaalfde eeuw 161-182

Kristine Hecker
Het opvoedingsmodel van Carlo Goldoni. Zijn opvattingen over de vader-kind verhouding en zijn visie op de maatschappelijke rol van de vrouw 183 Vertaling: Jannie Poelstra en Eveline Back 183-207

Jeske Reijs
De boerin op de zandgronden in Oost-Noord-Brabant 1880-1910 208-236

Claartje Bos
De mythe van het moderne "kerngezin" Gezin en huishouden in Engeland ten tijde van de industrialisatie 237-260

Linda Gordon
Het individualisme en de kritiek op het individualisme in de geschiedenis van het feministies denken 261 Vertaling: Jeske Reijs, Mirjam Elias, Jenneke Quast 261-284

Gegevens over de auteurs 285-286


Naar boven

Omslag JVV 2 TWEEDE JAARBOEK VOOR VROUWENGESCHIEDENIS
1981


Onder redactie van Josine Blok, Mirjam Elias, Els Kloek, Selma Leydesdorff, Jannie Poelstra, Jenneke Quast, Jeske Reijs en Yvonne Scherf
Redaktioneel 7

Heleen Sancisi-Weerdenburg
Exit Atossa. Vrouwen in het Achaemenidenrijk 14

Gerard Pley
Uit beschaafde nood geboren. De Algemeene Nederlandsche Vrouwen-Vereeniging "Tesselschade" 1872-1898 46

Carroll Smith-Rosenbergh
De vrouwenwereld van liefde en rituelen. Relaties tussen vrouwen in Amerika in de negentiende eeuw. Vertaling: Sylvia Hendriks 80

Marjan Schwegman
Lagen der werkelijkheid. Italiaanse en nederlandse vrouwen tijdens het interbellum 110

Mieke Aerts
Op zoek naar konstrukties van vrouwelijkheid. Naar aanleiding van drie katholieke vrouwenorganisaties in het interbellum 132

Tom van der Meer
Kiesrecht zonder onderscheid van sekse. De SDAP en de strijd voor het vrouwenkiesrecht (1899-1908) 146

Elisja Schulte van Kessel
Vis noch vlees. Geestelijke maagden in de Gouden Eeuw 167

Cora Bakker-van der Kooij
Mara. Pleegzuster zijn. Ontwikkelingen in de ziekenverpleging en de organisatiepogingen van verpleegsters in Nederland, 1870-1920 193

Mirjam Elias
Interview met mevrouw W.H. Posthumus-van der Goot "De generatie van de verwende meisjes" 222

Natalie Zemon Davis
Vrouwengeschiedenis in verandering. Het europese voorbeeld. Vertaling: Els Kloek en Jenneke Quast 236

Gegevens over de auteurs 264


Naar boven

Omslag JVV 3 DERDE JAARBOEK VOOR VROUWENGESCHIEDENIS
1982


Onder redactie van Josine Blok, Mirjam Elias, Els Kloek, Selma Leydesdorff, Jannie Poelstra, Jeske Reijs en Yvonne Scherf
Redaktioneel 7

Cora Hollema
Talent is niet genoeg. Kunstenaressen in Nederland rond 1900. De schilderes Betzy Akersloot-Berg - een uitzondering? 11

Marjolein Moree
Waarom de apothekers voor vrouwen kozen. De transformatie van het apothekersassistentenberoep in de periode 1865-1900 36

Mineke Bosch
Blauwkousen en hobbezakken in een witte jas. De eerste vrouwelijke artsen in Nederland, 1872-1913 63

Nelleke Bakker
Een mooi beroep voor een meisje. Onderwijzeressen tijdens het Interbellum 98

Carla Rieter-Michelotti
Over "ligtvaardige vrouwspersonen en hoererije". Enige aspekten van prostitutie in het negentiende eeuwse Nijmegen 129

Josine Blok
Enkele historiese aantekeningen bij "Gebruik en misbruik van de antropologie" 163

Michelle Z. Rosaldo
Gebruik en misbruik van de antropologie. Reflekties op het feminisme en de resultaten van kultuur-vergelijkend onderzoek 171

Siep Stuurman
Christendom en patriarchaat. De zedelijkheidskwestie, het vrouwenvraagstuk en het ontstaan van de verzuiling in Nederland 208

Inge de Wilde
De bibliotheek van C.V. Gerritsen, de echtgenoot van Aletta Jacobs 245

Els Kloek en Yvonne Scherf
De vrouwenbibliotheek van de man van Aletta Jacobs . Een bibliografie van de nederlandstalige titels 256

Gegevens over de auteurs 295


Naar boven

Omslag JVV 4 VROUWEN IN DE GESCHIEDENIS VAN HET CHRISTENDOM
4e Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis
1983


Onder redactie van Els Kloek, Tineke van Loosbroek, Jeske Reijs en Yvonne Scherf
Voorwoord 7
Inleiding 9

Jan Willem Drijvers
Clarissimae Feminae en de christelijke ascese. De vrouwelijke volgelingen van Hieronymus 13

Maaike van Rossem
De poort in de muur. Vrouwenkloosters onder de Regel van Caesarius 41

Sherrin Marshall Wyntjes
Vrouwen en godsdienstkeuze 92

Els Kloek
De Reformatie als thema van vrouwengeschiedenis. Een histories debat over goed en kwaad 106

Samenvattingen in het Engels 151


Naar boven

Omslag JVV 5 VIJFDE JAARBOEK VOOR VROUWENGESCHIEDENIS
1984


Onder redactie van Jeske Reijs, Els Kloek, Tineke van Loosbroek,
Ulla Jansz en Maria Henneman
Redactioneel 7

Hester Lusingh Scheurleer
Diefstal, prostitutie en andere slechtigheden. Vrouwen in Amsterdamse Confessieboeken uit de achttiende eeuw 11

H.S. Versnel
Vrouw en vriend. Vrouwen van het oude Athene in antropologisch perspectief 37

Greet Kooij en Gerard Pley
Principe en profijt. Drie kwesties rond vrouwenarbeid in de Nederlandse sigarenindustrie tijdens het Interbellum 63

Margriet Noordman en Wilma Schellekens
"Als het meisje zich maar weet weg te cijferen". De katholieke MMS tijdens het Interbellum 91

Pauline Hagemeyer
Samen maar wel apart. Vrouwen en dubbelkloosters in de Noordelijke Nederlanden, 1100-1400 111

Joan Wallach Scott
Vrouwengeschiedenis: de geschiedenis herschrijven. De "diskussie" van de afgelopen tien jaar 131

Samenvattingen in het Engels 153
Gegevens over de auteurs 159


Naar boven

Omslag JVV 6 DE EERSTE FEMINISTISCHE GOLF
Zesde Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis
1985


Onder redactie van Jeske Reijs, Tineke van Loosbroek, Ulla Jansz,
Maria Henneman, Annemarie de Wildt en Mirjam Elias
Redactioneel 7

Ulla Jansz en Tineke van Loosbroek
Nieuwe literatuur over de eerste feministische golf: "herschrijven van de geschiedenis" 10

Tineke de Bie en Wantje Fritschy
De "wereld" van Reveilvrouwen, hun liefdadige activiteiten en het ontstaan van het feminisme in Nederland 30

Inge de Wilde
"Er is een heilig moeten, waartegen geen bezwaar is bestand". De betekenis van Helene Mercier (1839-1910) voor de vrouwenbeweging 59

Fia Dieteren
De geestelijke eenzaamheid van een radicaal-feministe. Wilhelmina Druckers ontwikkeling tussen 1885 en 1898 78

Maria Henneman
"De vrouw als vrije mensch". Een monument voor Wilhelmina Drucker 101

Myriam Everard
Het burgerlijk feminisme van de eerste golf: Annette Versluys-Poelman en haar kring 106

Marianne Braun
Gelijk recht voor allen! Feministische strijd tegen de maritale macht 138

Carin Schnitger
"IJdelheid hoeft geen ondeugd te zijn". De Vereeniging voor Verbetering van Vrouwenkleeding 163

Ulla Jansz
Inleiding bij "Eerste Proeve" van Johanna W.A. Naber 186

Johanna W.A. Naber
Eerste proeve van een chronologisch overzicht van de geschiedenis der vrouwenbeweging in Nederland (overdruk) 189

Samenvattingen (in het Engels) 203
Gegevens over de auteurs 208


Naar boven

Omslag JVV 7 VROUWEN IN DE NEDERLANDSE KOLONIEN
Zevende Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis
1986


Onder redactie van Jeske Reijs, Els Kloek, Ulla Jansz, Annemarie de Wildt,
Suzanne van Norden en Mirjam de Baar
Redactioneel 7

Jean Gelman Taylor
Europese en Euraziatische vrouwen in Nederlands-Indie in de VOC-tijd 10

Elsbeth Locher-Scholten
Door een gekleurde bril...Koloniale bronnen over vrouwenarbeid op Java in de negentiende en twintigste eeuw 34

Sita van Bemmelen
Een adatrechtstudie in historisch perspectief. J.C. Vergouwen over Toba-Batakse vrouwen 52

Nicole Lucas
Trouwverbod, inlandse huishoudsters en Europese vrouwen. Het concubinaat in de planterswereld aan Sumatra's Oostkust 78

Tessel Pollmann
Bruidstraantjes. De koloniale roman, de njai en de apartheid 98

Wim Hoogbergen & Marjo de Theye
Surinaamse vrouwen in de slavernij 126

Marja Oomens
Veelwijverij en andere losbandige praktijken. Bevolkingspolitiek tegenover Surinaamse plantageslavinnen in de negentiende eeuw 152

Maria Lenders
Misi Hartmann, een leven als zendelinge in de kolonie Suriname 172

Samenvattingen (in het Engels) 194
Gegevens over de auteurs 198


Naar boven

Omslag JVV 8 VROUWENLEVENS 1500-1850
Achste Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis
1987


Onder redactie van Ulla Jansz, Annemarie de Wildt, Mirjam de Baar, Francisca de Haan, Dineke Stam, Lilian de Bruijn en Fia Dieteren
Redactioneel 7

Mirjam de Baar
"En onder 't hennerot het haantje zoekt te blijven". De betrokkenheid van vrouwen bij het huisgezin van Jean de Labadie (1669-1732) 11

Judith Hokke
"Mijn alderliefste Jantielief". Vrouw en gezin in de Republiek: regentenvrouwen en hun relaties 45

Florence Koorn
Illegitimiteit en eergevoel. Ongehuwde moeders in Twente in de achttiende eeuw 74

Francisca de Haan en Dineke Stam
Zelfstandige zusters of afhankelijke tantes. Aspecten uit het leven van ongehuwde vrouwen in de eerste helft van de negentiende eeuw 99

Isabella van Eeghen
Haes Paradijs en de uitdraagsters 125

Els Kloek
Criminaliteit en sekse in de confessieboeken van Leiden, 1678-1794 134

Thera Wijsenbeek
Van priseersters en prostituees. Beroepen van vrouwen in Delft en Den Haag tijdens de achttiende eeuw 173

Samenvattingen in het Engels 202
Gegevens over de auteurs 207


Naar boven

Omslag JJV 9 GELEERDE VROUWEN
Negende Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis
1988


Onder redactie van Tineke van Loosbroek, Ulla Jansz, Annemarie de Wildt, Mirjam de Baar, Francisca de Haan en Fia Dieteren
Redactioneel 7

Emily Hemelrijk
Docta puella. Vrouwen en geleerdheid in het klassieke Rome 11

Brita Rang
"Geleerde vrouwen van alle Eeuwen ende Volckeren, zelfs oock by de barbarische Scythen". De catalogi van geleerde vrouwen in de zeventiende en achttiende eeuw 36

Suzan van Dijk
Madame Dacier, of de vrouwelijke plicht van bescheidenheid 65

Londa Schiebinger
De vrouw als zinnebeeld. Het aanzicht der vroegmoderne wetwenschap 86

Lidy Schoon
Catharine van Tussenbroek (1852-1925). Een feministische medica 115

Mineke van Essen
Ietje Kooistraen Ida Heyermans. Kennis en kunne bij vrouwelijke pedagogen 120

Marta Kirejczyk
Marianne van Herwerden (1874-1934). De eerste vrouwelijke lector aan de Rijksuniversiteit Utrecht 146

Inge de Wilde
"De kentering naar het nieuwe vrouwenleven". Over het Maandblad voor Vrouwenstudie (1913-1915) 152

Mineke Bosch
Een vrouwenhegemonie in Baarn. Professor dr. Johanna Westerdijk, directrice van het Laboratorium "Willie Commelin Scholten" 170

Ien van der Coelen
Strijdster voor gerechtigheid. Professor dr. Gesina H.J. van der Molen (1892-1978), de eerste vrouwelijke hoogleraar aan de Vrije Universiteit 191

Maria Grever
Historische reconstructie en imaginatie. Het oeuvre van de historica dr. S.C.Regtdoorzee-Greup-Roldanus (1893-1984) 195

Dineke Stam
Van de West naar het Westen. Surinaamse studentes in Nederland, 1918-1940 213

Frida de Jong
"Die aloude aloe toch...." Professor dr. ir. Antonia E. Korvezee (1899-1978), de eerste vrouwelijke hoogleraar aan de Technische Hogeschool Delft 227

Samenvattingen in het Engels 235
Gegevens over de auteurs 239


Naar boven

Omslag JVV 10 HET RAADSEL VROUWENGESCHIEDENIS
Tiende Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis
1989


Onder redactie van Francisca de Haan, Mirjam de Baar, Tineke van Loosbroek, Ulla Jansz, Andrea Hijmans en Marjan Schwegman
Redactioneel 7

Sita van Bemmelen
Zwart-wit versus kleur. Geschiedschrijving over Indonesische vrouwen in de koloniale periode11
Bijlage: Overzicht Nederlandse geschiedschrijving over vrouwen in Nederlands-Indië 46

Giselle de Nie
Is een vrouw een mens? Voorschrift, vooroordeel en praktijk in zesde-eeuws Gallië51

Marjan Schwegman
Een zaak die alle vrouwen raakt? De prostitutiekwestie opnieuw bekeken 75

Joan Wallach Scott
Deconstructie van gelijkheid-versus-verschil. De bruikbaarheid van de post-structuralistische theorie voor het feminisme 96

Geertje Mak
De verklede werkelijkheid? Analyse van aan vrouwen toegekende "mannelijkheid", 1625-1920 113

Francisca de Haan (Samenst.)
Vrouwengeschiedenistijdschriften in drie continenten: Pénélope, Lilith en Gender & History 136

Els Kloek
Vrouwengeschiedenis en het vaktijdschrift: een inventarisatie 153
Bijlage: Overzicht 10 Jaarboeken voor Vrouwengeschiedenis 166

Summaries 172
Gegevens over de auteurs 175


Naar boven

Omslag JVV 11 IN DE BAN VAN HET VERHAAL
Elfde Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis
1990


Onder redactie van Mirjam de Baar, Ulla Jansz, Tineke van Loosbroek, Fia Dieteren, Marjan Schwegman, Anja Petrakopoulos en Inger Elzinga
Redactioneel 7

Janet Nelson
Gender en genre bij vrouwelijke geschiedschrijvers in de vroege middeleeuwen 9

Karen Peters
Een schandelijk boek. Klaasje Zevenster en opvattingen over prostitutie in de negentiende eeuw 27

Josine Meurs
Tribadie als symptoom van ziekte en verval. Vrouwelijke homoseksualiteit in populaire Nederlandstalige literatuur rond 1900 55

Symposium: The Future of Women's History

Gisela Bock
Women, gender, and dichotomies in history 79

Natalie Zemon Davies
Women's history: multiple stories 99

Mineke Bosch
Internationalism, theory, and the future of women's history 107

Marjan Schwegman
Fairy tales or history? The future of women's history 119

Summaries 125
Gegevens over de auteurs 127


Naar boven

Omslag JVV 12 OP HET STRIJDTONEEL VAN DE POLITIEK
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 12
1991


Onder redactie van Marjan Schwegman, Ulla Jansz,
Mirjam de Baar, Fia Dieteren, Tineke van Loosbroek, Anja Petrakopoulos en Jolande Withuis
Woord vooraf 7

Mieke Aerts
Nieuwere politieke geschiedenissen. Een (on)historische ontmoeting tussen Clara Wichmann en Joan Scott ter inleiding 9

Jolande Withuis
De gelaatstrekken van de minister en de jurk van de kosmonaute. Over sekse en koude oorlog 16

Mirjam Oostendorp
"Een openbare parade van veile vrouwen". Politieke debatten in Nederland over zedelijkheid en arbeid aan het einde van de negentiende eeuw 49

Ulla Jansz
Sociale kwestie en sekse in de politieke geschiedenis. De Arbeidswet van 1889 70

Marjan Schwegman
Een leven voor het vaderland. Sekse en de vorming van een Italiaanse nationale identiteit 91

Marijke Mossink
Mannen over de taak der vrouw voor de vrede. Oftewel: de teloorgang van het feminisme in de vrouwenvredesbeweging tijdens het Interbellum in Nederland 107

Saskia Poldervaart
Vrouwelijke kwaliteiten voor alle mensen? Discussies over vrouwelijkheid aan de hand van het Franse utopisch-socialistische feminisme 1830-1850 131

Irene Costera Meijer
Het onbehagen van een lotgenote. De ontwikkeling van een nieuw feministisch perspectief op vrouwen in de jaren zestig 153

DISCUSSIE

Geertje Mak
Verkenning van de stiltes. Reactie op het artikel van Josine Meurs, "Tribadie als symptoom van ziekte en verval" in het Elfde Jaarboek 171

Josine Meurs
Antwoord aan Geertje Mak 183

Summaries 186
Gegevens over de auteurs 191


Naar boven

Omslag JVV 13 DEUGD EN ONDEUGD
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 13
1993


Redactie: Josine Blok, Mineke Bosch, Amalia Deekman, Myriam Everard, Anja Petrakopoulos, Dorothée Sturkenboom
Redactioneel

DEUGD EN ONDEUGD

Dorelies Kraakman
Kermis in de hel. Deugd en ondeugd van meisjes in Franse ars erotica 1750-1840

Ilja M. Veldman
Vroom en ongeschonden. Deugdzame vrouwen als morele exempla bij Crispijn de Passe de Oude

Dini Helmers
"Tweedragt in hun huisselijk koningrijk". Scheidende paren en huwelijkse deugden (1753-1810)

Tjitske Akkerman
Het ethisch liberalisme van John Stuart Mill. Vrouwenemancipatie en mannelijke karaktervorming

Petronella Moens en Adriana van Overstraten
De Lof der Mannen

Myriam Everard
Een oude heer in de Hof van Eden. Bij "De Lof der Mannen" van Petronella Moens en Adriana van Overstraten


POLEMIEK

Vrouwengeschiedenis en de reorganisatie van het historisch onderzoeksveld

Josine Blok
D'où venons-nous? Que sommes-nous? Où allons-nous?

Marjan Schwegman
IJkpunt 1900 geijkt

Jan Bank
Reactie op Marjan Schwegman


KRITIEK

Dorelies Kraakman
Vijfmaal nul is nul. Ofwel de betekenis van een Frans Vrouwengeschiedenis Project voor Lesbische Geschiedenis


PODIUM

Rudy Kousbroek
De Mems in de koloniale samenleving

Mieke Aerts
Gemengde gevoelens bij gemengde berichten uit de Oost


PORTRET

Henriëtte Lakmaker
Waarheid en loyaliteit. De betekenis van Henriëtte Boas voor de joodse geschiedschrijving

Summaries
Gegevens over de auteurs
Aankondigingen en mededelingen


Naar boven

Omslag JVV 14 FEMINISME EN VERBEELDING
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 14
1994


Redactie: Mineke Bosch, Amalia Deekman, Corrie van Eijl, Myriam Everard, Marieke Hellevoort, Eloe Kingma
Redactioneel

FEMINISME EN VERBEELDING

Marianne Braun
Drie sprookjes van Wilhelmina Drucker. Een bijdrage aan de cultuurgeschiedenis van het fin de siècle

Ulla Jansz
Het luchtkasteel van Catharina Alberdingk Thijm

Saskia Poldervaart
Margaretha Meijboom en Westerbro. Coöperatieve huishouding als feministisch ideaal

Hans Moors
Vrijdenkers over vrouwen. Seksenverhoudingen in levensbeschouwelijke maatschappijkritiek (1855-1898)

Marian van der Klein
Engelse suffragettes in een Nederlandse Vrouwenrubriek. Een confrontatie in prenten

Klasien Horstman
Commercie en emancipatie. Sporen van de eerste feministische golf in het levensverzekeringsbedrijf (1880- 1920)

Douwe Draaisma
Een lichtstraal over de graven. Elise van Calcar en het spiritisme


KRITIEK

Mineke Bosch en Eloe Kingma
Misverstand in de media. Recensies over vrouwengeschiedenis

Maria Grever
Feministen en het vaderland. De historische legitimatie van een vrouwelijk "wij-gevoel"


PODIUM

Marieke Hellevoort
Das Ewig Weibliche zieht uns hinan. Mina Krüseman in de kritiek


PORTRET

Thea den Hartog
Jane de Iongh (1901-1982). De historische verbeelding van het feminisme


BRON

Myriam Everard en Mineke Bosch
Feminisme als oorlogstrofee. De vooroorlogse IAV-archieven in Moskou


Summaries
Gegevens over de auteurs
Aankondigingen en mededelingen



Naar boven

Omslag JVV 15 SEKSE EN OORLOG
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 15
1995


Redactie: Mineke Bosch, Corrie van Eijl, Myriam Everard, Marieke Hellevoort, Eloe Kingma
Gastredactie: Mieke Aerts
Redactioneel

SEKSE EN OORLOG

Mieke Aerts
"Om het lot van de krijgsman te delen". Koningin Wilhelmina en het martiale perspectief op burgerschap

Eliane Gubin
Bespiegelingen over sekse en oorlog in België, 1914-1918

Bernadette Kester
"Frauentränen, Verzicht und Einsamkeit, das is der Krieg". Mannelijkheid en vrouwelijkheid in Duitse films over de Eerste Wereldoorlog

Geertje Mak
Aux armes ... citoyennes! Het debat over vrouwen, dienstplicht en burgerschap in Frankrijk aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog

Mariette van Staveren
Moraliteit, sekse en de Natie. Een geschiedenis van het Monument op de Dam en de oorlogsherinnering, 1945-1969


DEBAT

Gisela Bock
Gewone vrouwen. Daders, slachtoffers, omstanders en meelopers van racisme en de Holocaust in nazi-Duitsland, 1933- 1945


PODIUM

Marjan Schwegman
Oorlogsgeschiedschrijving en seksueel geweld. Het probleem van de historisering van het vrouwelijk slachtofferschap

Dineke Stam
"Laat me mezelf zijn, dan ben ik tevreden". Anne Frank, 1944


BRON

Roos Vermeij
Groet Zwaantje. Enkele brieven van Marie Anne Tellegen aan An Maas


BIBLIOGRAFIE

Els Kloek, Marijke Huisman en Petra Dreiskämper
Vrouwengeschiedenis in het vaktijdschrift. Een bibliografisch overzicht over het jaar 1994


Gegevens over de auteurs
Aankondigingen en mededelingen



Naar boven

Omslag JVV 16 HET ZAAD DER MIDDELEEUWEN
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 16
1996


Redactie: Corrie van Eijl, Myriam Everard, Marieke Hellevoort, Eloe Kingma
Gastredactie: Mathilde van Dijk, Anneke Mulder-Bakker
Redactioneel

HET ZAAD DER MIDDELEEUWEN

Anja Petrakopoulos
Middeleeuwse vrouwen, gender en macht. Historiografische reflecties in een spiegelpaleis

Anneke B. Mulder-Bakker
Met recht van spreken. Johanna van Valois, gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen

Mathilde van Dijk
Barbara"s borsten nader beschouwd

Catrien Santing
Bescheidenheid siert het meisje. Caritas Pirckheimer, abdis in Neurenberg

Orlanda S.H. Lie en Dieuwke E. van der Poel
Eerherstel voor Galiene


VISIOEN

Diana Blok en Mejuffrouw C. Tollens
Zaad der Middeleeuwen

Maria van Daalen
Black Angel

Anneke Smelik
Middeleeuwse maillots en de passie van Ripley


BRON

Anneke B. Mulder-Bakker
Kleren maken de man

Wybren Scheepsma
Zusterboeken. Bijzondere bronnen voor de Moderne Devotie

Mathilde van Dijk
Nogmaals zusterboeken


BIBLIOGRAFIE

Jenneke Quast en Ron Berkepeis
Vrouwengeschiedenis in het vaktijdschrift. Een bibliografisch overzicht over het jaar 1995


Gegevens over de auteurs
Aankondigingen en mededelingen



Naar boven

Omslag JVV 17 GELD & GOED
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 17
1997


Redactie: Corrie van Eijl, Marieke Hellevoort, Barbara Henkes,
Willeke Los, Monique Stavenuiter
Redactioneel

GELD & GOED

Ali de Regt
Huwelijk en geld. Veranderingen in de vermogenspositie van gehuwde vrouwen

Carolien Bouw
De grote verleiding. Winkeldiefstal in Amsterdam, 1915- 1935

Japke-D. Bouma
De mythe van de schat van Neeltje Pater. Het geld, de erfgename en de fortuinjagers

Marlou Schrover
"De affaire wordt gecontinueerd door de weduwe". Handelende vrouwen in de negentiende eeuw

Erik Lips
Isabella van Leeuwarden (1696-1773). Een Haarlemse burgeres in zaken

Esther Koch
Kloosterintrede en familiekapitaal. Levenslot van adellijke vrouwen en meisjes 1200-1600

Dineke Stam en Henriëtte Lakmaker
Elisabeth Otter-Knoll (1818-1900)

Annelies Moors
Een aanzienlijke som geld of slechts een symbolisch bedrag? Veranderingen in huwelijksbetalingen vanaf de jaren zestig in Jabal Nablus, Palestina

Michel R. Doortmont en Natalie Everts
Vrouwen, familie en eigendom op de Goudkust. Afrikaanse en Europese systemen van erfrecht in Elmina, 1760-1860

Mirjam E. Wagter
Jonkvrouwe Adriana Wilhelmina van Andringa de Kempenaer (1858-1926)

Myriam Everard
Een natuurlijke erfdochter. Wilhelmina Drucker en het kapitaal


BRON

Esther Koch
Testament van Gertrudis van Sombreff, abdis van Thorn


FORUM

Margo Brouns
Sekse en geld: debat over functiewaardering


PORTRET

Barbara Henkes
Elizabeth Visser (1908-1987). Mater et Regina


BIBLIOGRAFIE

Jenneke Quast en Ron Berkepeis
Vrouwengeschiedenis in het vaktijdschrift. Een bibliografisch overzicht over het jaar 1996


Summaries
Gegevens over de auteurs
Aankondigingen en mededelingen



Naar boven

Omslag JVV 18 PARALLELLE LEVENS
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 18
1998


Redactie: Corrie van Eijl, Barbara Henkes, Anneke Linders, Willeke Los, Monique Stavenuiter, Hilde van Wijngaarden
Barbara Henkes en Willeke Los
Inleiding op een paso doble

PARALLELLE LEVENS

Marja Pruis
Een schok van herkenning. De vriendschap van A.H. Nijhoff en Marlow Moss

Fia Dieteren
Twee levens, twee geloven. Feminisme en katholicisme in de levens van Elisabeth en Cecile de Jong van Beek en Donk

Mineke Bosch
Parallelle levens op de fiets. Het (wielrijders)verbond van Aletta Jacobs en Carel Gerritsen

Elsbeth Etty
Een leven als kunstwerk. Henriette en Rik Roland Holst

Barbara Henkes
"Het vuil, de sterren en de dood". Lukas Plaut en Stien Witte: portret van een "gemengd" huwelijk

BRON

Mineke Bosch en Eddy ter Braak
Dagboek van een "vrij huwelijk". Frederica van Uildriks en Vitus Bruinsma


FORUM

Jantine Oldersma
Het verdriet van vrouwenstudies


PORTRET

Peter Paul de Baar
De Miss Marple van de Amsterdamse geschiedschrijving. Isa van Eeghen (1913-1996)


BIBLIOGRAFIE

Jenneke Quast en Ron Berkepeis
Vrouwengeschiedenis in het vaktijdschrift. Een bibliografisch overzicht over het jaar 1997


Gegevens over de auteurs
Aankondigingen en mededelingen


Naar boven

Omslag JVV 19 VOEDEN EN OPVOEDEN
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 19
1999


Redactie: Barbara Henkes, Marlou Schrover, Monique Stavenuiter, Hilde van Wijngaarden, Margrith Wilke, Len Winkelman. Gastredactrice thema: Anneke H. van Otterloo
Anneke H. van Otterloo
Met de paplepel ingegoten. Een inleiding op het thema "voeden en opvoeden" 7-23

Annemarie de Knecht -van Eekelen
Zuigelingenvoeding in Nederland. Over de modernisering van een traditie (1870-1920) 24-50

Yvonne Bleyerveld
"Tevreden met een luttel". Opvattingen over vrouwelijke matigheid en gulzigheid (1500-1700) 51-72

Peter Scholliers
"Vreugde heerst aan de dis". Een essay over de huisvrouw en de voeding van arbeiders in de politieke economie van Belgie (1840-1940) 73-97

Pieter Stokvis
Haagse melksalons en conditoreien rond 1900 98-114

Marlou Schrover
Wie zijn wij? Vrouwen, eten en etniciteit 115-144

BRON

Wies Muijselaar
Een gids voor het huishouden. Huishoudalmanakken als historische bron 145-157

PORTRET

Albert van der Zeijden
Cornelia Catharina van der Graft (1874-1969). Een pionier in de studie van volkskunst en religieuze volkscultuur 159-172

BIBLIOGRAFIE

Jenneke Quast en Ron Berkepeis
Vrouwengeschiedenis in het vaktijdschrift. Een bibliografisch overzicht over 1997-1998 173-199

Vrouwengeschiedenis op het Internet 199-202

Summaries 203-205

Herkomst illustraties 205-207

Gegevens over de auteurs 206

Aankondigingen en mededelingen 208



Naar boven

Omslag JVV 20 STRIJD OM SEKSUALITEIT
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 20
2000


Redactie: Barbara Henkes, Marlou Schrover, Ariadne Schmidt, Petra de Vries (gastredactrice thema), Margrith Wilke
Woord vooraf 5-6

Petra de Vries en Barbara Henkes
Strijd om seksualiteit: een introductie 9-17

Petra de Vries
Duel met Hendrik Pierson. Mannelijke seksualiteit en de Nederlandse natie rond 1900 18-40

Monique Diederichs
'Moffenmeiden'. Nederlandse vrouwen en Duitse militairen 1940-1945 41-64

Ariadne Schmidt
Van de lusten geproefd. Wellust in het weduwebeeld in de vroegmoderne periode. Twee eeuwenoude weduwebeelden 65-83

Saskia Poldervaart
Seksualiteit zonder sekse? Ideeën en praktijken van de Franse utopisch socialisten (1830-1850) 84-108

Judith Vega
Sade's libertijnse republiek. Over pornografische parabels en esthetische politiek 109-133

Fia Dieteren
Kuisheid omwille van de vooruitgang. De alternatieve evolutieleer van Frances Swiney 134-152

Marloes Schoonheim
Een boek dat de leemte vulde.Anna Fischer-Dückelmann over de vrouwelijke seksualiteit 153-166

Elizabeth Brouwer
Eyes wide shut: verlangen dat spookt 167-173

BRON

Herman Boeije
Het korset als blikvanger van vrouwelijkheid. Enige plaatjes uit de geschiedenis van de ondermode 174-184

PORTRET

Jannie Poelstra
Gefascineerd door het verleden. Gerdina Hendrika Kurtz (1899-1989), archivaress der gemeente Haarlem 185-199

Bijlage: Inhoudsopgaven Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis nrs. 10-19 200-206

Summaries 207-210

Herkomst illustraties 210

Gegevens over de auteurs 211-212

Aankondigingen en mededelingen 218



Naar boven

Omslag JVV 21 GAAN & STAAN
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 21
2001


Redactie: Barbara Henkes, Marlou Schrover, Ariadne Schmidt, Margrith Wilke
Redactioneel

Leo Lucassen
Grensoverschrijding.Vrouwen en gender in historische migratiestudies

Pamela Pattynama
Migrant in eigen land. Kolonialisme, nationaliteit en levensverhaal

Betty de Hart
'De verwerpelijkste van alle gemengde huwelijken'. De Gemengde Huwelijken Regeling Nederlands-Indië 1898 en de Rijkswet op het Nederlanderschap 1892 vergeleken

Marlou Schrover
Maria en Rocco; gemengde huwelijken en integratie in de negentiende eeuw

Geertje Mak
Seksueel vreemdelingenverkeer

Barbara Henkes
Gedreven door nood of avonturenlust? Mobiliteit en respectabiliteit van jonge, ongehuwde vrouwen in de eerste helft van de twintigste eeuw

Ellis Jonker
Dankbaar werk? Migrantendochters in opleiding voor een verzorgend beroep

Marlou Schrover
Gender en etniciteit; overeenkomst en verschil in historisch perspectief

FORUM

Elsbeth Etty
Van emancipatie tot integratie. Een multicultureel huwelijk in wording

PORTRET

Marja Pruis
'Ik ben een eenling, altijd geweest'. Helene Nolthenius (1920-2000), historica en schrijfster

Summaries

Gegevens over de auteurs

Aankondigingen en mededelingen

Naar boven

Omslag JVV 22 SEKSE EN DE CITY
Vrouwen en de stad in de negentiende eeuw
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 22
2002


Redactie: Marga Altena, Carolien Bouw, Maartje Broekhans, Elise van Nederveen Meerkerk, Alexandra Paffen, Ariadne Schmidt, Marlou Schrover
Redactioneel

Paul van de Laar
Stadshistorici en het genderperspectief; een inleiding op het thema vrouwen en de stad

Jan Hein Furnée
'Om te winkelen, zoo als het in de residentie heet'. Consumptiecultuur en stedelijke ruimte in Den Haag 1850-1890

Margrith Wilke
Van dienstmeiden en burgerdames. De stadstaferelen van Breitner als visuele topografie

Janke Klok
Van burgerstadbewoner tot urban walker. De vrouw in de literaire stad van 1885 tot 1927

Boudien de Vries
Onder ons? Vrouwen en verenigingen in de negentiende-eeuwse stad

Liesbeth Bervoets
'Een daad is meer waard dan honderd brochures.' Woningtoezicht en de verbetering van het stedelijk woonmilieu

BEELDIMPRESSIE

Kirsten Notten en Lidewij Tummers
Bouw in beeld: makers en gebruikers (m/v)

PORTRET

Josine Blok
Heleen W.A.M. Sancisi-Weerdenburg (1944-2000)

FORUM

Joke van der Leeuw-Roord
De commissie De Rooy maakt vrouwen weer onzichtbaar in het geschiedenisonderwijs of oude wijn in nieuwe zakken

Summaries

Gegevens over de auteurs


Naar boven

Omslag JVV 23: Malvina Hoffman, Yesterday is tomorrow (New York 1965) MUZEN AAN HET WERK
Vrouwenlevens in de kunsten
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 23
2003


Redactie: Marga Altena, Carolien Bouw, Maartje Broekhans,
Elise van Nederveen Meerkerk, Jenny Reynaerts, Willemijn Ruberg, Marlou Schrover
Redactioneel 5

Els Kloek
De muze is een vrouw 11

Hannie van Horen Verhoosel
De zang van de trobairitz
De lyriek van vrouwelijke troubadours aan de Zuid-Franse hoven in de twaalfde en dertiende eeuw 31

PORTRET

Toos van Aken en Gonnie Lubbers
Daadkracht en gedrevenheid. Inleiding bij vier portretten van kunstenaressen uit het Rosa Spier Huis 54

Toos van Aken en Gonnie Lubbers
Je moest van ijzer zijn. Dijck Koster (1923) celliste 56

Babette Hellemans
Via pracht naar macht: de herinnering aan moeders en grootmoeders Het mecenaat van Blanche van Castilië (1188-1252) 62

Margúerite Corporaal
'O what a shelter is mine innocence'
Het gebruik van closet drama door zeventiende-eeuwse Engelse toneelschrijvers 83

PORTRET

Toos van Aken en Gonnie Lubbers
Als je in je huisje blijft zitten, gebeurt er niets. An Biesiot (1919) beeldend kunstenares 103

Helen H. Metzelaar
Klanken van de zijlijn
De vrouw in het Nederlandse muziekleven in de achttiende en negentiende eeuw 108

Marjan Sterckx
Obstakels en overwinningen
Over vrouwelijke beeldhouwers en de publieke ruimte in de negentiende eeuw 127

PORTRET

Toos van Aken en Gonnie Lubbers
Een eigen stijl, een eigen handschrift, Rens Royaards (1915) restauratietekenares 152

Helleke van den Braber
Hè, dat gestumper en gemier om een beetje geld! Vrouwelijke schrijvers en hun weldoeners (1910-1940) 157

PORTRET

Toos van Aken en Gonnie Lubbers
Laat je door niemand kisten. Lies Brunsveld van Hulten (1923) beeldend kunstenaar en dichter 181

Erica van Boven
Schrijven als beroep Willy Corsari (1897-1998): een broodschrijfster met literaire passie 186

BRON

Suzan van Dijk
Een database voor het literair-historisch onderzoek naar schrijfsters: 'Women Writers before 1900' 215

FORUM

Elise van Nederveen Meerkerk en Marlou Schrover
In eigen boezem. De integratie van vrouwengeschiedenis na 25 jaar 222

Summaries 234

Gegevens over de auteurs 237

Aankondigingen en mededelingen 240



Naar boven

Omslag JVV 24: Moordmeiden en schone slaapsters MOORDMEIDEN EN SCHONE SLAAPSTERS
Beleving en verbeelding van vrouwen en de dood
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 24
2004


Redactie: Marga Altena, Carolien Bouw, Maartje Broekhans, Wim Cappers (gastredacteur), Elise van Nederveen Meerkerk, Jenny Reynaerts, en Willemijn Ruberg
Redactioneel 5

Wim Cappers 11
'Wee je gebeente!'
Het Arnhemse kerkhofoproer gezien vanuit genderperspectief, 1781-1785

Kristine Steenbergh 46
Kleinburgerlijke Clytemnestra's
Moordende echtgenotes in de vroegmoderne Engelse domestic tragedy

Dennis Bos 68
Martelaressen en moordenaars
Symbolische voorstellingen van vrouwen en de dood in de Parijse Commune van 1871

Christien Franken 89
'The splendid days'
Vrouwen, mannen en de dood in Britse poëzie uit de Eerste Wereldoorlog

Frans van Poppel 107
De confrontatie met de dood: sterfte van vrouwen en van mannen in Nederland 1850-2002

Jill Bradley 133
'De doot onse meesteresse'
De personificatie van de dood als vrouw in de Middeleeuwen

Kornee van der Haven 158
Een kleinmoedige zelfmoordenares zonder politieke ambities
Lucretia's dood op het Hamburgse en Amsterdamse toneel tussen 1680 en 1750

BRON

Jenny Reynaerts 182
Schone slaapsters
Doodsportretten van vrouwen in de westerse kunst vanaf de Middeleeuwen

PORTRET

Ilse Lazaroms 197
'Death's a sad bone'
Een portret van dichteres Anne Sexton (1928-1974)

FORUM

Mieke de Vos 212
Uit de krabbenmand!

Marlou Schrover en Elise van Nederveen Meerkerk 220
Een repliek

Summaries 222

Gegevens over de auteurs 226



Naar boven

Omslag JVV 25: Spiegelbeeld SPIEGELBEELD
Reflecties bij 25 jaar vrouwengeschiedenis
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 25

2005


Redactie: Marga Altena, Maartje Broekhans, Jenny Reynaerts, Willemijn Ruberg, Kristine Steenbergh en Anna Tijsseling.
Redactioneel 5

PORTRET

Jenny Reynaerts 15
De Bakermat. De eerste redactie van het Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis
Een gesprek met enkele leden, 10 januari 2005

Jacques Bos 25
Agency en experience: veranderende visies op het subject in de gendergeschiedenis

Agency and experience: changing conceptions of the subject in gender history
Conceptions of the self - most often in the form of implicit assumptions - have played a crucial role in the development of gender history. The historicist tradition that dominated mainstream historiography in the nineteenth and twentieth centuries produced a mode of writing women's history characterised by an individualist ontology and focused on female agency in the realms of politics and culture. In the 1960s and 1970s women's history was mainly conceived as a subdiscipline of the fi eld of social history. This involved an essentially structuralist perspective in which individual agency and individual experience were neglected. Joan Scott's plea for using gender as a central category of historical analysis involved the claim that female agency and experience in the past would be made visible. Scott focuses on the historically contingent discursive formation of identities. A problem in her approach is the lack of a conceptualisation of individual agency that would enable women to resist and modify those constructed identities. Judith Butler's notion of performativity could be seen as an effort to develop such a conceptualisation of individual agency without denying the infl uence of discourses on the constitution of identities. Although Butler's work is not primarily historical, it could be highly useful for gender historians to discover new perspectives in their field.


Kristine Steenbergh 49
'Gelieve hieraan te denken, heren!' Marianne Vogel en Frits van Oostrom over gender in de Nederlandse literatuur geschiedenis

'Kindly take note, gentlemen!' Marianne Vogel and Frits van Oostrom on gender and Dutch literary history
Published half a century ago, the standard work of Dutch literary history written by Gerard Knuvelder is in need of a successor. A team of academics is currently writing a new overview of Dutch literary history, the first volumes of which are to appear in 2006. The Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis wondered whether the issue of gender is finding its way into the pages of this new standard work. Kristine Steenbergh interviewed professor Frits van Oostrom, author of the new literary history's volume on the literature of the Middle Ages, and Marianne Vogel, specialist in gender and literary history and former chairman of the Werkverband Vrouwenstudies, Neerlandistiek, Literatuur geschiedschrijving, a working group concerned with issues of gender and the history of literature.


Lotte Jensen 68
Naar een nieuw overzichtswerk van de eerste feministische golf? De casus Catharina van Rees (1831-1915)

Towards a new survey of the first feminist wave? The case of Catharina van Rees (1831-1915)
Jensen argues that the time has come for a new standard work about the first feminist wave in the Netherlands. To illustrate this point, Jensen describes the life and work of the composer and writer Catharina Felicia van Rees (1835-1915): one of the earliest and fiercest propagators of women's emancipation. Her newly discovered private correspondence uncovers the life of a very independent, enchanting woman and her struggles to fulfill her ambitions as a musician and a writer. In spite of her impressive list of compositions and publications Van Rees' name is missing in Dutch standard works about the first feminist wave. This omission necessitates new critical reflections on and reconsideration of existing standard works, such as Ulla Jansz' recent study, Denken over sekse in de eerste feministische golf (1990). The key question is what form such a new survey on feminism should take and which research fields need further exploration. Van Rees' case carries some points of departure. Firstly, the tradition of continuous biographical research remains vital to the writing of the history of the Dutch women's movement. Secondly, we should reconsider the conceptual frameworks and terms used to describe this period. Several inspiring alternatives have been suggested, which all stress the importance of gender in transformations of the public and private sphere. Finally, the international context should not be overlooked, since the women's movement was inherently international. 'Intermediary' female figures such as Van Rees and many other women translators linked writers and readers across national borders.


Marga Altena 94
De druppel en de steen. Ervaringen met het onderwijs in vrouwengeschiedenis

Mieke de Vos 115
'Juf, waren wij dan helemaal niet belangrijk?' Vrouwengeschiedenis in de praktijk van het middelbaar onderwijs

Didn't girls matter? Teaching women's history in Dutch secondary education
Women's history was introduced into the final examinations in The Netherlands in 1989. Since then academic research in women's history has made tremendous progress, while secondary education has lagged behind. The study of three widely used textbooks shows that women's history in secondary education is confined to a small, arbitrarily selected canon of famous women, a canon which is, moreover, only loosely connected to mainstream history. Explanations of the inequality of the sexes in history make no reference at all to the notion of gender. By emphasizing the subordination and powerlessness of women in the past the education on women's history achieves exactly the opposite effect of what it aims at. Instead of emancipating students it confirms stereotypes of male and female behaviour and their 'proper' situation in life. However, students do show an interest in women's history, especially in subjects dealing with women's empowerment. An integrated approach of women's history is advocated, including a wide-ranging canon of great women, a more sociological treatment of women's positions in past societies, as well as a gender analysis.


Mirjam Westen 130
Geen nieuwe kleren voor de keizerin. Feministische interventies in de kunst (geschiedenis)

No new clothes for the empress. Feminist interventions in art (history)
Questions concerning gender have structurally changed the field of art in theory and practice. Critical interventions of numerous groups of feminist artists in the past 35 years revealed many sexist and racist assumptions in the world of art. They introduced a new aesthetic category: that of female experience. Although the number of feminist interventions increased in the eighties, the feminist art movement was at the same time increasingly marginalised. The tide turned in the nineties. Female and black artists prominently presented themselves and art exhibitions more and more covered themes like the body, social issues and the relationship between art, institutions and the audience, as at the Whitney Biennales, Dokumenta X and IX. Engagement, the relationship between public and private, the body, identity and cultural diversity became the focal points of reviews and essays. The nineties also witnessed decreased support for older feminist art organisations. Today there is a renewed interest in feminist art amongst artists and curators, but at the same time feminism continues to be associated with victimisation and essentialist navelgazing. Art criticism still treats feminism as taboo.


Berber Bevernage 146
Hegemonie in de mannenstudies. De ontwikkeling van een neo-Gramsciaans feministisch perspectief

The concept of hegemony in men's studies
A growing interest in men and boys has manifested itself in the course of this decade, especially in the Anglo-Saxon world. The idea of a crisis of masculinity is being widely acknowledged. This increasing public attention for men and boys has yielded a growing corpus of scientifi c studies on men and masculinity. These men's studies were profoundly infl uenced by women's studies, but have grown intellectually independent and in their turn now infl uence feminist theorizing. This text focuses on one of the most important intellectual contributions of the pro-feminist men's studies to the broader fi eld of gender analysis: the elaboration of a neo-Gramscian (pro)feminist perspective as it is manifested in R.W. Connell's theory of hegemonic masculinity. Hegemony can be a very valuable analytical tool for theorising gender. The inconsistent and ambiguous elaboration of the concept, however, is problematic. This essay relates these shortcomings to the partly conservative practice of the men's movement on the one hand and to certain contradictory tendencies in the writings of Connell on the other hand.


FORUM

Anna Tijsseling 171
Mannelijke historici aan het woord. Een discussiemiddag over de verklarende kracht van gender in het werkveld van drie gevestigde hoogleraren

BRON

Els Kloek en Anna de Haas 181
Een stoet van vrouwen. Het Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland (DVN), van de vroegste tijden tot circa 1850

Summaries 193

Gegevens over de auteurs 196



Naar boven

Omslag JVV 26: Idealen en illusies IDEALEN EN ILLUSIES
Gender en utopieën
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 26
2006


Redactie: Bea van Boxtel, Saskia Poldervaart (gastredacteur),
Willemijn Ruberg, Kristine Steenbergh en Anna Tijsseling.
Redactioneel 5

Saskia Poldervaart, Utopisme en Gender. Een historische context

Stef van den Hof, Morgen zal vrouwelijk zijn.
De genetische utopie van Elementaire deeltjes als 'onmenselijk' lesje in menselijkheid

Agnes Sneller, Het onbekende Zuidland.
Genderrollen in twee zeventiende-eeuwse reisverhalen

Evert Jan van Leeuwen, Utopie en ironie.
De genderloze toekomstvisie van Charles Brockden Brown

Ans J. Veltman van den Bos, Eva in het paradijs.
Gender en etniciteit in Moens' ideale maatschappij

Mary Kemperink, De 'nieuwe vrouw' in de Nederlandse utopistische literatuur (1890-1910)

Marian van der Klein, De moederpolis in Utopia.
Nederlandse maternalisten, zorgend burgerschap en een gefnuikt ideaal, 1890-1920

Ingelies Vermeulen, Feministische kunst een (on)haalbaar ideaal?
De tentoonstelling Feministische kunst internationaal bekeken

Suzan van der Post en Christian Scholl, Feministische tradities.
Utopische verlangens en een zoeken naar alternatieven

BRON
Arianne Baggerman, Meisjes in een achttiende-eeuws jongensdagboek.
Otto van Eck en zijn zusjes

PORTRET
Anna Tijsseling, Idealen en illusies.
Fanny Wrights utopistische slavenkolonie Nashoba

FORUM

Kristine Steenbergh, 'Maak het bed niet op maar hang het laken uit het raam'.
Protestrepertoires in Nederland 1965-2005. Imitatie, vernieuwing en omvorming


Naar boven

Omslag JVV 27: Gemengde gevoelens Gemengde gevoelens
Gender, etniciteit en (post)kolonialisme Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 27
2007


Redactie: Eva Geudeker, Frances Gouda (gastredacteur), Saskia Poldervaart, Kristine Steenbergh en Anna Tijsseling
Redactioneel 5

Frances Gouda
Gender en etniciteit, gisteren en vandaag 7

Petra de Vries
God en de Pisangtuin
Feminisme, zedelijkheid en koloniale intimiteit, 1890-1905 32

Marga Altena
‘’t is dan ook geen alledaagsch gezicht, zoo’n paar echte Indianen’
Een Indiaanse show in Nederlandse kranten en tijdschriften, 1905 58

Sandra Ponzanesi
Liefde in de koloniën
Het Afrikaanse madamato vanuit postkoloniaal perspectief 84

Yvette Kopijn
Duizend-en-één verhalen van een nacht
Representaties en interpretaties van Indische vrouwelijkheid 107

Niels Spierings
Kolonisatie als onderzoeksvariabele
Historische en hedendaagse beelden van en relaties tussen islam, vrouwen en democratie 134

Forum

Saskia Poldervaart
Vrouwenhandel: de morele (feministische) paniek voorbij? 155

Portret

Dineke Stam
‘Ze was eigenlijk dokter’
Een dubbelportret van Aletta Jacobs en Sophie Redmond 166

Bron

Anna Tijsseling
Haar geschiedenis 183

Recensie

Frances Gouda
‘Stromen van verlangen’ 188

Summaries 206

Auteurs 208

Aankondigingen 211


Naar boven

Omslag JVV 28: Lijf en leden Lijf en leden
Gender en het historische lichaam
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 28
2008


Redactie: Zina Dubbe, Eva Geudeker, Frances Gouda, Catrien Santing, Kristine Steenbergh en Anna Tijsseling
Inhoud

Redactioneel 5

Catrien Santing 7
Van lijf en leden
Een inleiding over lichaamsgeschiedenis en gender

Geertje Mak 34
Lichaamsgeschiedenis, sekse en zelf

Karolien De Clippel 61
Het barokke vrouwenlichaam en de zinnelijke esthetiek
Op Rubens’ lijf geschreven

Mariwan Kanie 85
Nationalisme, martelaarschap en lichaam in de moderne Koerdische politiek en cultuur

Chantal Bisschop 104
Praten over beha’s
Vrouwen over hun lichaam en identiteit

Margreet van der Burg 124
Modernisering aan den lijve
Klederdracht en overall in de garderobe van de boerin en plattelandsvrouw, 1920-1960

BRON

Anne-Marie De Gendt 153
Als vijf dwaze maagden
De zintuigen in Badius’ Stultiferae Naves

PORTRET

Eva van Berne 168
Aunt Jemima
Een stereotype en haar lichaam

FORUM

Kathy Davis 186
Feminisme als reizende theorie
Our Bodies, Ourselves in Amerika en de rest van de wereld

Summaries 195

Auteurs 198

Aankondigingen 202


Naar boven

Omslag JVV 29: Zenobia, Khadija en Dolle Amina's Zenobia, Khadîja en Dolle Amina's.
Gender en macht in de islamitische geschiedenis.
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis 29

2009

Redactie: Maaike van Berkel, Eveline Buchheim, Eva Geudeker, Frances Gouda, Ellis Jonker, Charlotte Laarman & Claartje Rasterhoff

Inhoud

Redactioneel 5

Maaike van Berkel 7
Zenobia, Khadîja en Dolle Amina’s
Inleiding

Willy Jansen 23
De machtskansen van weduwen

Nicolet van der Voort 43
Hind bint ‘Utba, de ‘levereetster’
Verhalen over een invloedrijke vrouw uit de tijd van de profeet Muhammad

Remke Kruk 61
"Wel erg veel blote dij"
Krijgsprinsessen in de Arabische volksepiek

Robbert Woltering 79
"Wanneer vergeet je nu eens dat ik een vrouw ben?"
Leven en Nachleben van Zenobia, een Arabische koningin

Jan de Hond 97
Een oriëntalistische maskerade
Les Désenchantées van Pierre Loti en Den harem ontvlucht van Catharina Alberdingk Thijm

Saskia Wieringa 125
Feministische tegengeluiden
Discoursen over vrouwenrechten, seksualiteit en opkomend islamitisch fundamentalisme in Indonesië

Edien Bartels en Oka Storms 145
De Mudawwana in Marokko, de hervormingen van 2004

BRON

Luitgard Mols 165
"Heeft gesticht, de illustere jonge vrouwe"
Stichtsters van architectuur in de Mamlukse periode

PORTRET

Pieternel Onderwater 179
Maviye Karaman
Een Turks-Nederlandse marxistische feministe

FORUM

Nadia Bouras 193
Het jaar van de Dolle (A)mina

Summaries 203

Auteurs 209

Aankondigingen 212


Naar boven Omslag JVV 30: Gender & Gekte: Jaarboek voor vrouwengeschiedenis 30 Gender & Gekte: Jaarboek voor vrouwengeschiedenis 30




Laatste wijziging: 5 november 2010

Deze pagina wordt niet meer onderhouden.

Meer vrouwengeschiedenis op deze server: www.iisg.nl/womhist/